Girişimsel revaskülarizasyon sonrası vasküler hücre adezyon molekülü, interlökin, fibrinojen düzeyi değişiklikleri ve bunların restenozla ilişkisi

Girişimsel revaskülarizasyon sonucu oluşan koroner vasküler hasar, akut tıkanma ve restenoz patolojisinde önemli rol oynar. Dolaşımdaki kan hücrelerinin vasküler endotelde toplanması ve bunların damar duvarıyla ilişkisinin düzenlenmesinde, sitokinler ve adezyon molekülleri görev alır. İntrakoroner stent uygulanması sonrası; vasküler hücre adezyon molekülü (VCAM-1), interlökin-6 (IL-6), interlökin-2 reseptörü (IL-2R) ile fibrinojen (F) ve lökosit düzeyi değişikliklerini incelemek ve restenozla ilişkisini araştırmak amacıyla planlanan çalışmaya 29 olgu alındı. Girişim öncesi (GÖ), girişim sonrası 3. saatte (GS-3) ve 24. saatte (GS-24) kan örnekleri alınarak sözkonusu parametrelere bakıldı. Ortalama 116±5 gün sonra koroner anjiyografileri yapılarak restenoz gelişen olgular belirlendi. Tüm grupta yapılan değerlendirmede; VCAM-1'de anlamlı artış tespit edildi (sırasıyla p<0,001). IL-2R düzeylerinde değişiklik saptanmadı. IL-6'nın GS-3 ile GS-24 değerleri arasında anlamlı azalma belirlendi (p<0,05). Lökosit düzeyi; GS-3'de anlamlı artarken, GS-24'de tekrar azaldı. F düzeyi işlem sonrası belirgin artış gösterdi (p<0,01). Girişim sırasında diseksiyon, trombüs gibi komplikasyon gelişen subgrupta, VCAM-1, GÖ-24. saatte anlamlı olarak artarken (p<0,001), komplikasyon gelişmeyenlerde istatistiksel olarak daha zayıf artış sözkonusuydu (p<0,05). Restenoz gözlenen ve gözlenmeyen olguların VCAM-1, IL-6, IL-2R değerleri, kendi subgrupları içinde değerlendirildiğinde, tüm grupta alınan sonuçlara benzer sonuçlar saptandı. Her iki subgrubun, GÖ, GS-3, GS-24'deki; VCAM-1, IL-6, IL-2R değerleri karşılaştırıldığında, anlamlı fark bulunamadı. Ancak restenoz gözlenenlerde, F'nin işlem sonrası anlamlı artışı sözkonusuydu (p<0,01). Sonuç olarak, stent uygulamasında, vasküler hasara bağlı ilk 24 saatte VCAM-1 düzeylerinde anlamlı artış olduğu, IL-6 ve IL-2R'de belirgin değişiklik olmadığı, lökosit ve F düzeylerinin GS'de artış gösterdiği, F dışında sözkonusu moleküllerin restenoz gelişen ve gelişmeyenlerde işlem sonrasında farklı olmadığı belirlendi.