The Effects of Differences in the Configurations of Knowledge Maps (k-map)

Problem Durumu : Bir metindeki bilgilerin öğrenilmesinde kullanılan tekniklerinden biri de bilgi haritalarıdır. Bilgi haritası bir metindeki önemli sözel bilgilerin ve bu bilgiler arasındaki ilişkilerin şematik olarak gösterilme biçimidir. Bilgi haritasında, metnin ana düşüncesi ile ilgili temel kavram, temel kavramla ilgili alt kavramlar, bunlarla ilgili önemli bilgiler(özellikler, tanımlar, türler, örnekler) özetlenerek, "çerçeve" adı verilen değişik geometrik biçim ve boyuttaki şekiller içine yazılır. Bilgi haritalarının diğer boyutu ise, çerçeveler arasındaki ilişkiyi gösteren bağlardır. Yapılan araştırmalarda bilgi haritasında gerek Gestalt ilkelerinin kullanımının gerekse harita özelliklerindeki farklılıkların bilgiyi öğrenme ve hatırlama sürecine etkileri üzerinde durulmuştur. Araştırmacılar, algısal sistemin işleme özellikleri ile uyumlu ve benzer biçimde düzenlenmiş bilgi haritalarının (örneğin; Gestalt ilkelerini - simetri, yakınlık ve süreklilik kullanan) bu ilkeleri içermeyen haritalardan daha etkili olması gerektiğini öne sürmüşlerdir. Bu çalışmada hem geştalt örgütleme ilkelerinden benzerlik ve yakınlığı uygulayarak hem de farklı bağ yapılarını kullanılarak zenginleştirilen bilgi haritasının, kontrol grubunda kullanılan tipik bilgi haritasından haritadaki bilgiyi öğrenme ve hatırlama düzeyi üzerinde daha çok etkili olacağı düşünülmüştür. Araştırmanın Amacı : Bu çalışmanın amacı, yapısal farklılıkları olan bilgi haritalarının bilgiyi öğrenme ve hatırlama düzeyi üzerine etkililiğini incelemektir. Böylece, hem harita yapılarındaki farklılıkların etkilerine ilişkin nispeten sınırlı olan araştırmalara katkıda bulunmak istenmiş hem de etkili bir grafiksel gösterimin nasıl oluşturulacağı (ya da bir grafiksel gösterimin bir diğerinden niçin daha etkili olabileceği) açıklanmaya çalışılmıştır. Araştırmanın Yöntemi : Araştırmada kontrol gruplu ön-test son-test deney deseni kullanılmıştır. Araştırma için ilköğretim 8.sınıflar arasından, ön-test ve uzay ilişkileri testi sonuçlarına göre aralarında anlamlı farklılık olmayan iki sınıf seçilmiştir. Araştırmaya deney grubunda 31, kontrol grubundan 19 öğrenci katılmıştır. Araştırmada bilgi haritası oluşturulmak üzere "Maslow un ihtiyaçlar Hiyerarşisi" başlıklı psikoloji ile ilgili bir metin seçilmiştir. Metin araştırmacı tarafından iki farklı türde bilgi haritasına dönüştürülmüştür. Deney grubunun bilgi haritası, benzerlik ve yakınlık ilkeleri ile farklı özellikte bağ yapıları kullanılarak geliştirilmiştir. Ko