Psychometric Properties of the Brief Fear of Negative Evaluation Scale: Turkish Form

Problem Durumu: Sosyal kaygı toplum içinde otururken, konuşurken yada herhangi bir eylemde bulunurken yüzde kızarma, terleme, titreme, yanlış bir şey yapma korkusudur. Sosyal kaygıya eşlik eden olumsuz değerlendirilme korkusu, başkalarının değerlendirmelerini göz önünde bulundurma, onların olumsuz değerlendirmelerinin verdiği sıkıntı ve değerlendirilme ortamlarından kaçınma ve başkalarının kendisini olumsuz değerlendireceği beklentisi olarak tanımlanmaktadır. Kaygı, sosyal kaygı ve olumsuz değerlendirilme korkusu kavramları birbirleri ile yakından ilişkilidir. Türkiye'de bir yandan ergenlik döneminin zorluklarıyla mücadele eden lise öğrencileri, bir yandan da üniversiteye giriş sınavına hazırlanmaktadır. Böylesine kritik bir dönemde toplumsallaşmaya çalışan ergenler yoğun bir biçimde başkaları tarafından nasıl değerlendirildikleri endişesini yaşamaktadırlar. İnsanların başkaları tarafından nasıl algılandıkları ve değerlendirildikleri ile ilgili algılama düzeylerinin, yaşadıkları kaygı üzerinde etkili olduğu ileri sürülmektedir. Sosyal kaygı ve olumsuz değerlendirilmekten korkma konusu farklı kültürlerde değerlendirilmektedir. Literatür incelemesinde Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği'nin (Fear of Negative Evaluation Scale - FNE) sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Başlangıçta 30 madde olarak geliştirilen FNE daha sonra 12 maddeye indirilerek kısaltılmıştır (Brief Fear of Negative Evaluation Scale - BFNE). FNE'nin güvenirliği .92, BFNE'nin güvenirliği ise .90'dır. Türkiye'de Olumsuz Değerlendirilme Korkusu Ölçeği (ODKÖ), üniversite öğrencilerine uyarlanmıştır. Gerek ölçeği geliştiren kişiden edinilen bilgiye gerekse ülkemizde yapılan taramalara dayanılarak lise öğrencilerine yönelik herhangi bir çalışmanın yapılmadığı sonucuna varılmıştır. Araştırmanın Amacı: Bu araştırmada BFNE'nin lise öğrencileri için Türkçe'ye uyarlama çalışması yapılmıştır. Araştırmanın amaçları, BFNE'nin (a) Türkiye'deki lise öğrencileri için faktör yapısının nasıl olduğunun belirlenmesi, (b) toplam ve alt ölçek puanlarının iç tutarlılığının ve kararlılığının belirlenmesi, (c) sürekli kaygı, depresyon, sosyal kaygı ve utangaçlık ile uyum geçerliğinin belirlenmesidir. Araştırmanın Yöntemi: BFNE'nin çevrilmesi aşamasında dört uzmandan yardım alınmıştır. Bu uzmanların biri psikolojik danışma ve rehberlik alanında yüksek lisans, üçü de aynı alanda doktora derecesi almıştır. Uzmanlar arasında görüş birliğinin sağlanması sonucunda ölçeğin Türkçe formu (ODKÖ) oluşturulmuştur. Ölçeğin lise