Göndelenözü Deresi (Akdağmadeni-Yozgat) boyunca derekumu örneklerinde kurşun-çinko-bakır dağılımı ve anomali sahalarının belirlenmesi

Akdağmadeni (YOZGAT) bölgesi Türkiye'nin en önemli kurşun-çinko provenslerinden birisidir. Bölgede bilinen Pb-Zn yatakları Çiçekli Tepe, Akçakışla, Aşağıçulhalı, Başçatak ve Tad Deresi yörelerinde bulunmaktadır. Bu yataklar çoğunlukla Akdağ Metamorfitleri ile bunları kesen Yozgat Batoliti'ne ait granitoyitlerin sınırlarında oluşmuşlardır. Göndelenözü Deresi, Akdağ metamorfitlerini ve granitoyitleri güneyden kuzeye doğru kesen ve Akçakışla yatağı dışında bilinen tüm yataklardan malzeme alan bir deredir. Bölgede yeni yatakların aranmasında dere kumu örnekleri jeokimyası incelemelerinin kullanılabilirliğini belirlemek amacıyla bu derenin kollarından dere kumu örnekleri toplanmış ve Pb-Zn-Cu dağılımları incelenmiştir. On incelemelerin sonuçlarına göre; örneklerin soğuk HCl ile çözülmesi ve atomik absorpsiyon spektrometresi ile analizi şeklindeki bir yöntem, en uygun kimyasal analiz yöntemi olarak, -200 mikron tane boyu ise en uygun tane boyu olarak seçilmiştir. Örneklerin Pb, Zn ve Cu içerikleri sırasıyla; 16 ile 550 ppm, 30 ile 622 ppm ve 9 ile 84 ppm aralıklarında değişmektedir. Dağılım aralıklarının genişliği bu elementlerin dere kumu örnekleri içindeki dağılımlarının logaritmik olduğunu göstermektedir. Histogram yöntemiyle yapılan istatistiksel değerlendirmelerde histogramların sağa doğru genişlemiş olmaları nedeniyle "ortalama + standart sapma" yöntemiyle topluluklar ayrılmış ve "ortalama + 2 standart sapma"dan büyük değerler 1. Derece, "ortalama + 1 standart sapma ile ortalama + 2 standart sapma" arası değerler 2. Derece, "ortalama ile ortalama + 1 standart sapma " arası değerler ise 3. Derece anomali topluluklar olarak tanımlanmıştır. Anomali toplulukların sahadaki dağılımları Pb ve Zn anomalilerinin aynı yerlerde, Cu anomalilerin ise farklı yerlerde konumlandıklarını göstermektedir. Zn anomalileri daha geniş ve daha düzgündür. Ayrıca, 1. Derece ve 2. Derece anomaliler bilinen cevherleşme yerleri ile ilişkili iken 3. Derece anomaliler bilinmeyen ve işletilmeyen, yeni cevherleşmelerle ilişkili olabilir. Akdağmadeni (Yozgat) region is one of the important lead and zinc province in Turkey. The known Pb-Zn deposits of the region are located around the Çiçekli Tepe, Akçakışla, Aşağıçulhalı, Başçatak and Tat Deresi areas. These deposits mostly occured along the contact between Akdağ metamorphics and intruded granitoids of Yozgat Batholite. Göndelenözü Deresi is a stream which cuts the Akdağ metamorphics and granitoids from south to north direction and receive