Kesme açıklığı kısa kayma donatısız betonarme krişlerde boyut etkisi

Kayma donatısız betonarme kirişlerin boyutlandırılmasında, gerek boyutlandırma şartnameleri ve gerekse de araştırmacılar tarafından birçok formül önerilmektedir. Ancak bu formüller sadece çatlama yükünü dikkate aldığından, ya çok emniyetli yönde kalmakta ya da boyut etkisini içermemektedir. Oysa çatlamış bir betonarme kesit (özellikle kesme açıklığı kısa olan betonarme kirişlerde) çatlama yükünden daha fazla bir taşıma gücüne sahip olmaktadır. Bununla birlikte çatlamış bir kesitte oluşan mekanizmalar sebebiyle boyut etkisi olayı kaçınılmaz olmaktadır. Bu gerçeklerden hareketle sunulan çalışmada, geometrik olarak birbirine benzeyen (değişim oranı 1:4) ve kesme açıklığı/faydalı yükseklik oram 1.5 (a/d=1.5) olan kayma donatısız betonarme kirişler üzerinde dört noktalı eğilme deneyi yapılmıştır. Daha sonra deney sonucundan elde edilen bulgular, deterministik boyut etkisi teorileri ile analiz edilmiş ve sonuçlar literatürde mevcut olan boyutlandırma formülleri ile karşılaştırılmıştır. Sonuç olarak kesme açıklığı kısa, kayma donatısız betonarme kirişlerin boyutlandırılmasında kullanılabilecek basit ama gerçekçi bir formül bulunmuştur. For the to design of reinforced concrete beams with no stirrups, different equations have been formulated by researchers. These equations either are on the side of extreme safety or do not include the effect of size they only take into consideration the cracking loads. However, a cracked reinforced concrete zone has a greater load bearing capacity than the cracking load (especially for beams with a short shear span). In addition, the phenomena of size effect must be taken into account due to mechanisms which occur in a cracked zone. Because of these factors four-point-bending tests are carried out on reinforced concrete beams without shear reinforcements which are geometrically similar (size range 1:4) and the shear span to effective depth ratio is 1.5 (a/d=1.5). Data obtained from the test results are analysed by means of deterministic size effect theories and the results are compared with the design equations in the literature. The research work presented in this paper shows that a simple and reliable equation can be found and proposed for the design of reinforcement concrete beams in the case of a short shear span without stirrups.