Kışlık ekime uygun nohut geliştirmede bazı tarımsal özellikler için genotipik ve çevresel etki değerlendirmesi

Bornova'da dört yıl süreyle (1997, 1998, 1999 ve 2000) kışlık olarak yetiştirilen yeni geliştirilmiş 13 kabuli tip nohut hattı ve bir ticari çeşidin tane verimi ve bazı tarımsal özelliklerine ilişkin genotip ve çevre etkileri incelenmiş ve genotipik değişkenlik ile kalıtım değerleri tahminlenmiştir. Birleştirilmiş varyans analizibulgularına göre birincil dal ye baklada tane sayıları dışındaki özelliklerde yıl etkilerinin toplan değişkenliğe daha çok katkı yaptığı belirlenmiştir. Bitki boyu ve 100-tane ağırlığı dışındaki özelliklerde genotip x yıl interaksiyonu varyansının genotipik varyanstan daha büyük olduğu gözlenmiştir. Populasyonda geniş anlamda kalıtım dereceleri 0.15 (birincil dal sayısı) ile 0.86 (100-tane ağırlığı) arasında değişmiştir. Kalıtım değerleri ve beklenen genetik ilerleme tahminlerine göre bitkide ikincil dal ve bakla sayılarının kışlık nohut ıslahında kullanılabilecek özellikler oldukları sonucuna varılmıştır. The genotypic and environmental effects were studied and heritabilities in the broad sense were estimated for some agronomic traits of newly-developed 13 kabuli chickpea (Cicer arietinum L.) lines and one cultivar grown at Bornova in İzmir during four years (1997, 1998, 1999 and 2000) in winter sowing. Results from combined analysis of variance indicated that year effects had larger contributions to total variance for all traits except primary branches/plant and seeds/pod. Variances due to genotype x year interaction was greater than those for genotypic factors in all traits except plant height and 100-seed weight. The heritabilities in population' varied between 0.15 (primary branches/plant) and 0.86 (100-seed weight) It was concluded that secondary branches/plant and pods/ plant could be used in winter chickpea development considering the heritabilities and expected genetic gains.