Hematopoietik kök hücre nakli yapılan hastalarda akut böbrek hasarı

AMAÇ: Hematopoietik kök hücre (HKH) nakli yapılan hastaların böbrek fonksiyonlarının ilk 100 günlük süre içinde yakından izlenmesi, akut böbrek hasarı (ABH) insidansının belirlenmesi, nedenlerinin ve risk faktörlerinin ortaya konmasıdır. GEREÇ ve YÖNTEMLER: Çalışmaya 48'i allojenik (%73,8), 17'si otolog (%26,2) olmak üzere HKH nakli yapılan ve son dönem böbrek yetmezliği olmayan toplam 65 hasta dahil edildi. Tüm hastalar, HKH nakil sürecinin ilk 100 günü boyunca akut böbrek hasarı belirti ve bulguları yönünden yakından takip edildi. Tüm hastalara ait tam kan sayımı verileri ve ayrıntılı biyokimyasal inceleme yapıldı. 24 saatlik idrar hastanın yatışında, nakil sonrası +7, +14, +21, +30, +60 ve +90. günlerde biriktirildi. Biriktirilen idrardan kreatinin klirensi ve proteinüri tespiti için örnek gönderildi. Takipler esnasında akut böbrek hasarına neden olabileceği düşünülen etkenler kaydedildi. BULGULAR: Allojenik HKH nakli hastalarında, otolog HKH nakli hastalarından daha yüksek oranda ABH gözlendiği saptandı. HKH nakli yapılan 65 hastanın 24'ünde serum kreatinin düzeyinin en az ikiye katlandığı tespit edildi. Bu 24 hastanın tamamı allojenik HKH nakli yapılan hastalardı. Üçü otolog HKH nakli hastası olmak üzere 12 hastada da serum kreatinin düzeyi iki kat artmamasına rağmen kreatinin klirensi değerinin %50'den fazla azaldığı gözlendi. Böylelikle 65 hastanın 36'sında (%55,38) ABH geliştiği ortaya kondu. Bir ABH değerlendirme ölçeği olarak değerlendirilen RIFLE sınıflamasına göre ise ABH gelişme oranı %78,5 idi. ABH gelişen ve gelişmeyen hastalarda verilen CD34+ kök hücre sayısı bakımından ve proteinüri gelişimi ve şiddeti yönünden fark yoktu. Ayrıca proteinüri varlığı ile ABH gelişimi arasında ilişki tespit edilmedi. ABH gelişen hastaların bazal serum kreatinin değerleri daha düşüktü (p<0,05). Bazal kreatinin klirensi değeri ise daha yüksekti (p<0,05). ABH gelişen hastalarda siklosporin düzeyleri daha yüksek bulunmasına rağmen aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı (p>0,05). ABH gelişen 36 hastadan 23'ünde (%63,9) böbrek fonksiyon testleri tamamıyla düzeldi. Geriye kalan hastalardan dört hastanın kreatinin değerleri normale dönerken kreatinin klirens değerleri hafif düzelmeyle birlikte normalden düşük kaldı. Dört hastada ise kreatinin klirensleri düşük, serum kreatinin seviyesi ise yüksek kalmaya devam etti. SONUÇ: HKH nakli yapılan hastalarda ABH sıklığının oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. HKH nakli hastalarında böbrek fonksiyon