Yardımcı üreme tekniklerinin nörogelişimsel ve davranışsal etkileri

Yardımcı üreme yöntemleri dünya çapında infertilite tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Ancak yöntemin ürünler üzerindeki başta genetik programlanma olmak üzere uzun süreli ve çok boyutlu etkileri halen yeterince bilinmemektedir. Ayrıca ebeveynlik öncesi zorlu sürecin bağlanmayı ve çocuğun sonraki ruhsal sağlığını da etkileyebileceği düşünülmektedir. Bu derlemede yardımcı üreme tekniklerinin fetal ve erken çocukluk döneminden ergenliğe kadar olan süreçte nöro gelişimsel ve davranışsal etkilerinin tartışılması amaçlanmıştır. Literatürde in vitro fertilizasyon yöntemlerinin nörolojik, ruhsal ve genetik etkilerini araştıran takip çalışmaları, olgu bildirimleri ve meta analizler derlenmiştir. Hayvan çalışmaları embriyonun saklandığı serum içeriğinin genetik yapıdaki programlanmayı bozabileceğini önermektedir. Serebral palsi, erken doğum ve düşük doğum ağırlığı en sık görülen obstetrik komplikasyonlardandır. Özellikle okul çağı çocuklarında yürütücü işlevler, bellek ve dikkatin etkilenebileceği belirtilmiştir. Otizm ile ilgili olgu bildirimleri de mevcuttur. Preimplantasyon genetik tarama yüksek maliyeti ve karmaşık teknik süreçleri ve etik sorumlulukları nedeniyle yaygın olarak kullanılamamaktadır. Yazı tüp bebek yöntemlerinde başta ruhsal ve nörolojik bozuklukları öngörebilmesi nedeniyle multidisipliner yaklaşımı önermektedir. İnfertil çiftlerin psikososyal açıdan desteklenmesi, ebeveynlik eğitimi almaları bebek ile sağlıklı bağlanmayı kolaylaştırabilir. Assisted reproductive techniques are used in the treatment of infertility worldwide. Long-term and multidimensional effects of these techniques on the embryo, especially on genetic programming, are still unknown. Moreover, the difficult period before parenting may affect the attachment and, consequently, the child's mental health. The aim of this review is to discuss the neurodevelopmental and behavioral effects of assisted reproductive techniques from fetal and early childhood stages to adolescence. Follow-up studies, case reports, and meta-analyses investigating the neurological, psychiatric and genetic effects of in vitro fertilization techniques were reviewed. Animal studies suggest that the serum content, in which the embryo is preserved, may damage its genetic programming. Cerebral palsy, preterm delivery and low birth weight are the most frequent obstetric complications. Executive functions, memory and attention may be affected, especially in school-age children. Cases of autism have been reported a