Social comparison and shyness in adolescents

Problem Durumu: Kişilerarası iletişim sürecini engelleyen önemli değişkenlerden biri olan utangaçlık en yaygın biçimde, başkalarının varlığında ortaya çıkan rahatsızlık ve engellenme olarak tanımlanabilir. Utangaçlık yaşamın her döneminde yaşanabilse de özellikle benmerkezcilik ve kimlik gelişimi ile karakterize edilen ergenlik döneminde doruk noktaya ulaşır. Ergenler fizyolojik, sosyal, duygusal ve cinsel değişimlere uyum sağlama sürecinde olduklarından utangaçlık en çok ergenlik döneminde problemlere yol açmaktadır. Ergenlik döneminin en belirgin özelliğinin kimlik oluşumu olduğu gözönüne alındığında, utangaçlık kimlik gelişimine katkıda bulunan birçok gelişimsel görevin başarılmasını engelleyici bir rol oynayabilmektedir. Utangaç kişiler kendilerini olumsuz değerlendirme eğilimindedirler ve bu eğilimleri, diğer insanlarla ilişkilerinde (özellikle de kendilerinden daha üstün nitelikli, daha iyi performansa sahip kişilerle) daha açık bir biçimde görülmektedir. Dolayısıyla, utangaç bireylerin başkaları ile karşılaştırmalı yargılarının kendilerini değerlendirme sürecinde etkili olduğu söylenebilir. Kendini değerlendirmek için objektif standartlar olmadığında, birey kendini diğer insanlarla karşılaştırır. Sosyal karşılaştırma teorisine göre; birey kendi sosyal durumunu değerlendirmek için başkaları ile kendini karşılaştırma eğilimindedir. Sosyal karşılaştırmalar bireyin kişiliğinin bir işlevi olarak ortaya çıkmakta ve sosyal karşılaştırma süreci bireysel özelliklere göre farklılık göstermektedir. Bu farklılık sosyal karşılaştırma algılarında da kendini göstermektedir. Bazı bireyler kendilerini başkalarıyla karşılaştırdıklarında kendilerine ilişkin daha çok olumlu algılar geliştirirken, bazı bireyler de daha çok olumsuz algılar geliştirme eğilimindedir. Bireyin yaptığı sosyal karşılaştırmalar sonucunda kendisini olumlu ya da olumsuz değerlendirmesi önemlidir. Çünkü bu değerlendirmeler sonucunda kendisini nasıl algılarsa buna uygun davranma eğiliminde olacaktır. Ergenlik dönemi sosyal karşılaştırmalar açısından dikkat çekici bir dönemdir ve akranlarıyla sosyal karşılaştırmalar ergenlerin belirgin bir özelliğidir. Sosyal karşılaştırma düzeylerine göre kız ve erkek ergenlerin utangaçlık düzeylerinin farklılık göstermesi beklenebilir. Geleneksel cinsiyet rolleri erkeklerin başarılı, güçlü, girişken, dışa dönük ve kendine güvenen kişiler olmalarını gerektirirken; kızların sakin, itaatkâr ve içe dönük olmalarını gerektirmektedir. Geleneksel cinsiyet rol beklentiler