Sülfür dioksit ve soğuğa maruz kalan farelerde E vitamini ve N-Asetilsisteinin trakea ve akciğer dokuları üzerine etkilerinin ışık mikroskobu ile incelenmesi

Amaç: Hava kirliliği günümüzün önemli çevre sorunlarından biridir. Sülfür dioksit (SO2) kirliliği ise en sık gözlenen kirlenme türlerindendir. SO2 kirliliğinin kış aylarında yoğunlaşması nedeniyle, bu toksik ajana genellikle soğuk hava ile birlikte maruz kalınmaktadır. Bu çalışmada her iki etkenin trakea ve akciğer dokularında oluşturduğu hasar ve bu hasardan korunmak amacıyla kullanılabilecek E vitamini ve N-Asetilsisteinin (NAS) etkileri araştırılmıştır. Materyel ve Metod: Farelere SO2 solutmak için özel bir düzenek hazırlanmış ve bu düzenek sıcaklığı kontrol edilebilen bir soğuk odaya yerleştirilmiştir. Fareler gruplara ayrılarak bu düzeneğe konulmuş, 10 ppm SO2 ve/veya 0-4 ºC soğuğa maruz bırakılmıştır. Grupların bir kısmına koruyucu etkisi araştırılan E vitamini, bir kısmına NAS verilmiş, diğer gruplara ise kontrol amaçlı olarak serum fizyolojik uygulanmıştır. Çalışmanın sonunda farelerin trakea ve akciğer dokuları çıkarılarak histolojik incelemeler yapılmıştır. Bulgular: Akciğerler bu koşullardan etkilenmemiş, trakea dokularında apikal hücre zarlarında bozulma, epitel dökülmesi ve sillerin kaybı şeklinde çeşitli histolojik değişimler oluşmuştur. Soğuğun, SO2'nin etkilerini şiddetlendirdiği, bu şiddetlenmiş hasara karşı, E vitamini ve NAS'ın koruyucu etkileri olduğu gözlenmiştir. Sonuç: E vitamininin oda sıcaklığında sülfür dioksite karşı koruyucu etkileri mikroskopik olarak belirgin değildir. Ancak soğuk havada sülfür dioksitin neden olduğu epitel hücrelerinin dökülmesini yer yer engellemekte ve sillerin korunmasını sağlamaktadır. NAS epitel dökülmesine karşı E vitaminine göre daha güçlü koruyucu etki göstermekte ancak silleri korumamaktadır. Bu bilgiler kış aylarında bu maddelerin koruyucu olarak birlikte kullanımına ışık tutabilir. Purpose: Sulfur dioxide (SO2) pollution is one of the most frequent types of air pollution. Since SO2 concentration rises during the winter months, exposure to this toxic agent occurs in cold weather. In this study, the effect of the co-existence of both factors on the trachea and lung tissues and the protective effects of vitamin E and N-Acetylcysteine were investigated. Materials and Methods: A study model was constructed in which low temperature and SO2 coexist. An apparatus was prepared to allow SO2 inhalation and it was placed in a cold room. The mice were grouped and exposed to 10 ppm SO2 or 0-4 ºC cold or both for a spesific period. Vitamin E and N-Acetylcysteine were administered to some of the groups and physiol