Kutsalın Türk Kültüründeki İzleri: Tanrısal Simgecilik

Arkaik toplumlarda kutsal olarak kabul edilenler, modern toplumlarda yerini kutsal kabul edilen kişiya da nesnelerin yer aldığı anlatmalara yani tanrısaldan tanrısal simgeciliğe devretmiştir. Tanrısal Simgecilik,kutsal olanın bir kişi ya da nesnede tezahürü olarak düşünülebilir.İnsanlığın en eski anlatmalarından günümüzdeki halk inanmalarına kadar pek çok metinde bu kutsallığınve düşünceye bağlı yansımanın örneklerle görülmesi mümkündür. Bu örnekler tanrı-hakan ilişkisiçerçevesinde karşımıza çıktığı gibi tanrısal/kutsal olanın simgesel çağrışımları olarak da görülür.Kutsalın simgesel olarak erkin kullanılmasında, mitolojilerde, destanlarda, halk hikâyelerinde, efsanelerdeve halk inançlarında nasıl gerçekleştiği üzerinde durulmuş, böylece insan doğasında var olan yüceltmeduygusuna edebî metinler aracılığı ile nasıl bir kutsallık kazandırılmaya çalışıldığı ortaya konmaya çalışılmıştır.Simgeci bir anlatımın geçmişte nasıl algılandığı, günümüzde nasıl yorumlanması gerektiği üzerinde durulurkeninsanlık tarihinin geçirdiği düşünce evreleri de gün yüzüne çıkmış olur. Mantık öncesi bir dönemdensöz ederken dönemin kendi koşullarının toptan görülmesi gereği vardır. Günümüze gelirken sözlü edebiyatiçinde değer bulan metinlerin ve inançların simgesel boyutu gizemi de içinde barındırır. Kutsalın şekil değiştirmesi,eski inançları yenileyip kendini meşrulaştırması anlamına gelir.