EVOLVING LEGAL AND INSTITUTIONAL FRAMEWORKS OF NEOLIBERAL URBAN POLICIES IN TURKEY/TURKIYE'DE NEOLIBERAL KENTSEL POLITIKALARIN YASAL VE KURUMSAL YAPISININ EVRIMI

Keywords: Neoliberalism; legal and institutional frameworks; urban policy. Bu calismada Turkiye'de neoliberal kentsel politikalarin yasal ve kurumsal yapisinin son otuz yilda gecirdigi degisimler incelenmektedir. Incelemede merkezi ve yerel yonetimler arasindaki yetki ve guc kaymalarina vurgu yapilarak, farkli toplumsal aktorlerin karar verme sureclerine katilimina dikkat cekilmektedir. Turkiye'de farkli asamalarla bicimlenen neoliberal kentsel politikalar, cekilme (roll-back) ve acilma (roll-out) asamalari kapsaminda tartisilmaktadir (Peck ve Tickell, 2002). Birinci asama, 1980'li yillarda baslayan cekilme asamasi, devlet mudahalelerinin piyasalardan geri cekilmesini ifade etmektedir. Denetimlerin azaltilmasi ve serbestlestirme surecleri de bu asamada gundeme gelmektedir. Ikinci asamada, bunu izleyen acilma asamasinin yer almasi ongorulmektedir. Bu asama, farkli toplumsal aktorleri karar verme mekanizmalarina yaymayi hedefleyen yasal ve kurumsal yeniden yapilanmalari ve yonetisim sureclerini icermektedir. Turkiye'de ozellikle 2000'li yillarin basinda Avrupa Birligi mevzuatina uyum saglama calismalariyla hiz kazanan yasal ve kurumsal yeniden yapilanma girisimleri, kentsel politikalar baglaminda da degisimlere ugramistir. Bu makalede Turkiye'de neoliberal kentsel politikalar kapsaminda birinci asamaya iliskin uygulamalarin gorece etkili oldugu ancak ikinci asamanin uygulamada karsilik bulamadigi tartisilmaktadir. Neoliberal politikalar, oncelikle rekabeti destekleyen serbest piyasa mekanizmalari kapsaminda devletin geri cekilme asamasinda uygulanirken, karar verme mekanizmalarini acarak toplumsal aktorlere yayma asamasi gerceklesememistir. Calismada farkli ulkelerde neoliberalizmin acilma asamalarinda yonetisim sureclerinin merkezi ve yerel yonetimlerle diger toplumsal aktorler arasindaki iliskileri etkileme bicimleri de ele alinmaktadir. Bu anlamda farklilasmis ve baglam-bagimli olan sureclerin merkezi yonetimlerle iliskilerindeki farkliliklara dikkat cekilmektedir. Turkiye'de de merkezi ve yerel yonetimler arasindaki yetki ve guc dagilimindaki degisimler kentsel politikalari ve kentte yaratilan degerin yeniden dagitimini etkilemeyi surdurmektedir. Anahtar Sozcukler: Neoliberalizm; yasal ve kurumsal yapi; kentsel politika.