Examination of 4th Grade Primary School Students' Emphatic Tendency Levels and Their Ability to Say "No" in Terms of Various Variables

Bu araştırmanın amacı, ilkokul 4. sınıf öǧrencilerinin empatik eǧilim düzeyleri ve "hayır" diyebilme becerilerinin incelenmesi ve empatik eǧilim düzeyleri ile "hayır" diyebilme becerileri arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Betimsel bir araştırma olan bu çalışma, genel tarama modeli kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini, 2020-2021 eǧitim öǧretim yılında Diyarbakır ili merkez ilçelerindeki resmi ilkokullarda öǧrenim görmekte olan 22524 dördüncü sınıf öǧrencisi oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise ulaşılabilir örnekleme yöntemi ile seçilen 418 öǧrenci oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak "Kişisel Bilgi Formu", "Empatik Eǧilim Ölçeǧi" ve "Hayır Diyebilme Ölçeǧi" kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS paket programı ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinde İlişkisiz Örneklemler için t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Kruskal Wallis-H testi, Scheffe testi, Mann-Whitney U testi, Pearson Momentler Çarpımı Korelâsyonu ve Çoklu Doǧrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre; ilkokul 4. sınıf öǧrencilerinin empatik eǧilim düzeyleri ile kardeş sayısı, kardeş sırası, baba eǧitim durumu ve sosyoekonomik durum deǧişkenleri açısından anlamlı farklılık olmadıǧı; anne eǧitim durumu deǧişkeni açısından ise anlamlı farklılık olduǧu görülmüştür. Öǧrencilerin "hayır" diyebilme becerisi ile anne mesleǧi deǧişkeni açısından anlamlı farklılık olmadıǧı; kardeş sayısı, kardeş sırası, anne-baba eǧitim durumu ve sosyoekonomik durum deǧişkenleri açısından ise anlamlı farklılık olduǧu görülmüştür. İlkokul 4. sınıf öǧrencilerinin bilişsel empati düzeyleri ile duygusal empati düzeyleri arasında yüksek düzeyde pozitif bir ilişki, bilişsel empati ile reddetme boyutu arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki, bilişsel empati ile direnme eǧilimi arasında düşük düzeyde negatif bir ilişki, reddetme eǧilimi ile direnme eǧilimi arasında düşük düzeyde pozitif bir ilişki ve duygusal empati eǧilimi ile reddetme eǧilimi arasında orta düzeyde pozitif bir ilişki görülmüştür. İlkokul 4. sınıf öǧrencilerin empatik eǧilim düzeylerinden bilişsel empati ve duygusal empati boyutları, "hayır" diyebilme becerilerinden reddetme boyutunu %13'ünü açıklamaktayken, direnme boyutunu ise anlamlı yordamadıǧı görülmüştür. Araştırmanın sınırlılık ve sonuçlarından yola çıkarak uygulayıcılara ve araştırmacılara yönelik öneriler sunulmuştur.