Avlonyalı İsmail Kemal Bey’in mutasarrıflığı döneminde Bolu sancağı (16 Mayıs 1884- 13 Mart 1890)

Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde siyasi faaliyetleriyle dikkati çeken İsmail Kemal Bey, Arnavutluk Devleti’nin kurucusu ve ilk hükümet başkanı olarak bilinmektedir. Fakat kendisi siyasi geçmişinin yanı sıra devletin değişik kademelerinde yani bürokratik görevlerde de yer almıştır. Yerel düzeyde sürdürdüğü valilik veya mutasarrıflık makamlarının en uzun süreli olanı 16 Mayıs 1884-13 Mart 1890 tarihleri arasında gerçekleştirdiği Bolu mutasarrıflığıdır. İsmail Kemal Bey’in sağlık, eğitim, bayındırlık gibi alanlardaki bazı faaliyetleri, sancakta ilkleri oluşturmuştur. Ayrıca İsmail Kemal Bey henüz görevine başladığı dönemlerde onu uğraştıran en önemli sorunların başında eşkıya hareketleri gelmiştir. Aldığı önlemlerle asayişi sağlamış ve sancakta güvenliği arttırmıştır. Sancaktaki faaliyetleri, İsmail Kemal Bey’in merkezi yönetim tarafından takdir ve terfi edilmesini sağlamıştır. Bolu’ya gelen yabancı görevliler ve seyyahlar da şehirde İsmail Kemal Bey’in izlerinin görüldüğünü aktarmışlardır. Fakat İsmail Kemal Bey’in başta keyfi uygulamaları olmak üzere hakkında yapılan şikâyetler devamlı olmuş, dolayısıyla kendisine yönelik açılan soruşturmalar da görevinin sonuna kadar sürmüştür. Bu araştırmada; İsmail Kemal Bey ile ilgili yapılan siyasi çalışmalardan farklı olarak yerel üst yönetici kimliğiyle Bolu sancağındaki faaliyetleri incelenmiştir.