Fikir hayatından kalp hayatına Ziya Gökalp: Malta ve Limni Mektupları’na göre baba ve eş olarak

Yazar, toplumbilimci, şair, düşünür, siyasetçi, Türkolog; Türk ilim, fikir, edebiyat ve siyaset hayatında derin izler bırakmış olan Ziya Gökalp, Türk tarihinin çok yönlü ve etkili bir fikir adamıdır. Edebiyattan tarihe, sosyolojiden eğitime pek çok konuda düşüncesi ve eseri bulunmaktadır. Onun fikirlerinden biri de Osmanlı kadınlarının aile ve toplum içindeki konumlarının iyileştirilmesine yöneliktir. Gökalp reformist yaklaşım sergileyerek geleneksel anlayıştan biraz daha farklı bir kadın ve aile modeli çizmişti: “Çekirdek Aile”. Ancak bu, kadınların kadınlık, analık, eşlik rollerini yani yuvalarını unutmaları anlamına gelmiyordu. O, kadınlar için eğitim görme, meslek sahibi olma, meclislerde bulunma, miras ve boşanmada eşitlik gibi haklar talep etmiştir. Peki, o, bu isteklerinde samimi miydi? Eşine ve çocuklarına karşı davranışları, yaklaşımları onun bu düşüncelerini, kadınlara kıymet verdiğini destekler nitelikte, naif, merhametli, düşünceli, adil miydi? Bu çalışma Gökalp’in Malta ve Limni’de iken ailesine gönderdiği mektuplarından hareketle, onun, eş ve baba olarak nasıl biri olduğunu, kadınların ve küçük çocukların eğitimi ve ailenin önemi hakkındaki düşüncelerini ortaya koymaya yöneliktir.