Zihin Yetersizliği Olan Bireylere Cinsel İstismarı Önleme Becerisinin Kazandırılması

Giriş: Bireyler cinsel istismar kapsaminda yer alan davranişlarin farkinda olmadiklarinda istismar riskiyle karşi karşiya kalabilmektedirler. Zihin yetersizliǧi olan bireyler de diǧer bireyler gibi bu riski yaşayabilirler. Cinsel istismari önlemenin en önemli yolu eǧitimle bilinçlenmektir. Cinsel istismari önleme becerisi özel gereksinimli bireylerin yaşamlarini baǧimsiz ve güvenli geçirmelerinde oldukça önemli ve işlevsel bir beceridir. Yöntem: Bu nedenle bu araştirmanin amaci; bilişsel süreç yaklaşimina dayali olarak hazirlanan öǧretim programinin zihin yetersizliǧi olan bireylere cinsel istismari önleme becerisini kazandirmadaki etkililiǧini incelemektir. Araştirma tek-denekli araştirma yöntemlerinden denekler arasi yoklama evreii çoklu yoklama modeline göre desenlenmiş ve başlama, öǧretim, yoklama ve genelleme evreleri düzenlenmiştir. Zihin yetersizliǧi bulunan 12-14 yaş araliǧindaki üç kiz öǧrenci araştirmaya dâhil edilmiştir. Katilimcilara hedef beceriyi kazandirmak amaciyla bilişsel süreç yaklaşiminin sosyal kodlama, sosyal karar verme, sosyal performans, sosyal deǧerlendirme aşamalari temel alinarak bir öǧretim programi hazirlanmiştir. Programda cinsel istismar durumlarini ve bu durumdan nasil kaçinmalari gerektiǧini anlatan öyküler ve bu öyküleri betimleyen resimlerden yararlanilmiştir. Katilimcilara cinsel istismari önleyebilmeleri için "hayir" demek, "ortamdan uzaklaşmak" ve "güvendiǧi birine durumu anlatmak" olmak üzere üç korunma becerisi öǧretilmiştir. Bulgular: Araştirma sonunda, hazirlanan öǧretim programinin üç kiz öǧrenciye cinsel istismari önleme becerisinin kazandirilmasinda etkili olduǧu görülmüştür. Bu etki hem öǧretim sürecinde toplanan verilerde artişin gözlenmesiyle hem de öǧretim sonunda alinan yoklama verilerinin, öǧretim öncesi toplanan yoklama verilerinden daha yüksek olmasiyla açiklanabilmektedir. Tartişma: Araştirmadan elde edilen bulgular alany azindaki çalişmalar işiǧinda tartişilarak ileri çalişmalara yönelik önerilerde bulunulmuştur.