Çocukluk Çağı Konuşma Apraksisinde Değerlendirme ve Terapi: Derleme Çalışması

Amaç: Çocukluk çaǧı konuşma apraksisi (ÇÇKA), hareket sıralamalarının uzamsalzamansal parametrelerinin planlanması ve/veya programlanmasındaki bozukluklar ile karakterize nöromüsküler defisitlerin eşlik etmediǧi nörolojik bir konuşma sesi bozukluǧudur. Bu derleme ile, ÇÇKA' h çocuklarda uygulanan dil ve konuşma deǧerlendirme yöntemlerini ve kanıta dayalı müdahale yöntemlerini sunmak amaçlanmaktadır. Yöntem: Bu çalışmada geleneksel derleme yöntemi kullanılmıştır. ÇÇKA' h çocuklarda uygulanan dil-konuşma deǧerlendirme ve müdahale yöntemlerine ilişkin alan yazın taraması yapılmıştır. Bulgular: ÇÇKA şüphesi olan bir çocuǧun deǧerlendirmesi; vaka öyküsünü, oral muayeneyi, konuşma analizini, suprasegmental özellikleri, vurgu, ritim, duraklamalar, ses tonu, uyarılabilirlik ve ipuçlarının deǧerlendirilmesini ve ayrıca dil, okuryazarlık deǧerlendirmesini içermektedir. ÇÇKA deǧerlendirmesinde kullanılabilecek formal testler, Apraksi Profili (Apraxia Profile), Motor Konuşma Becerisinin Dinamik Deǧerlendirmesi (Dynamic Evaluation of Motor Speech Skill), Kaufman Konuşma Praksis Testi (Kaufman Speech Praxis Test), Çocuklar için Sözel Motor Üretim Deǧerlendirmesi (Verbal Motor Production Assessment for Children), Orofasiyal Praksis Testi (Orofacial Praxis Test), Madison Konuşma Deǧerlendirme Protokolü (Madison Speech Assessment Protocol) şeklindedir. Dil ve konuşma terapisi alanında ÇÇKA' h çocuklar için kanıta dayalı terapi yöntemleri ise, Dinamik Temporal ve Taktil İpucu (Dynamic Temporal and Tactile Cueing), Hızlı Hece Geçişleri Terapisi (Rapid Syllable Transitions Therapy), Nuffield Dispraksi Programı (The Nuffield Dyspraxia Programme), Entegre Fonolojik Farkındalık Müdahalesi (Integrated Phonological Awareness) şeklindedir. Sonuç: Dil ve konuşma terapistlerinin, ÇÇKA' h çocuklarda uygulanan farklı deǧerlendirme ve terapi yöntemleri hakkında kapsamlı bilgi ve deneyime sahip olması ve ÇÇKA tanısı konan bir çocuk için en uygun terapi yöntemini seçmesi gerekmektedir.