Umieralność i wydatki na ochronę zdrowia w pierwszym roku pandemii COVID–19. Porównanie krajów Europy Środkowej, Wschodniej i Zachodniej

W artykule przedstawiono zależności między liczbą zgonów zakwalifikowanych jako zgony z powodu COVID–19 oraz liczbą zgonów z innych przyczyn w pierwszym roku pandemii, w zestawieniu z surowością wprowadzonych ograniczeń i obowiązkowymi wydatkami na opiekę zdrowotną w większości krajów europejskich. Analizujemy dane tygodniowe i stosujemy modele kointegracyjne. Z uwagi na intensywność zachorowań w badanych krajach, dzielimy okres na dwie podpróby: marzec – sierpień 2020 oraz wrzesień 2020 – luty 2021. Stwierdzamy, że najczęściej, jeśli występowała zależność między SI a umieralnością z powodu COVID lub nie‑COVID, to była ona dodatnia, a zmienną wiodącą była umieralność. Sugeruje to, że chociaż rządy dostosowały ograniczenia do rosnącej liczby zgonów, nie były w stanie opanować pandemii. Brak zależności lub zależności ujemne najczęściej występowały w tych krajach, w których wydatki na opiekę zdrowotną były najwyższe (czyli w krajach Europy Północnej i Zachodniej). Największe tygodniowe zmiany liczby zgonów niezwiązanych z COVID w drugim podokresie obserwowano w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, gdzie wydatki rządowe na opiekę zdrowotną per capita są najniższe.