Son Dönem (Anti-Feminist) Osmanlı Mizah Basınında Güzide Sabri'nin Feminist Mizahı: "Tevfik Efendi" Adlı Hikâyenin Romana Uzanan Kurgusu

Güzide Sabri'nin 1922'de Aydede·de yayımlanan "Tevfik Efendi" adlı mizahi hikâyesi, edebiyat tarihinde üç açıdan önem taşır. Birincisi anti-feminist söylemiyle dikkat çeken son dönem Osmanlı mizah basınında kadınlar tarafından üretilen feminist mizahın nadir temsillerinden biridir. İkincisi kara sevda ve piyasa romanlarının yazarı olarak tanınan Güzide Sabri'nin mizah türünde pek bilinmeyen yetkin bir örneǧidir. Üçüncüsü ise hikâyenin 1941'de yayımlanan Neclâ adlı romanda yeniden üretilmesidir. Bu üç noktayı ele alan çalışma, ilk olarak 1920'lerin ilk yarısında Arap harfli Türkçe mizah basınının anti-feminist yayıncılıǧı, Aydede temsilinde kadın yazarlık pratiǧinin sınırlı alanları ve Güzide Sabri'nin mizah türündeki üretimi üzerinde duracaktır. Çalışmanın ana bölümü, yirminci yüzyıl başlarında kadınların hayat hakkı arayışını hicveden Tevfik Efendi'nin hikâyesinin, toplumsal cinsiyet ile feminist mizah ekseninde deǧerlendirilmesine ve hikâyenin roman türün(d)e dönüştürülmesine hasredilecektir. Hikâyede ve romanda Tevfik Efendi'nin kahvehane-kadın-mizojenlik dolayımındaki gayri-etik tutumunun ifşasıyla romanda bir hemşire dayanışması örneǧi sergileyen kadın girişimciliǧinden/istihdamından hareketle sonuç bölümü, Güzide Sabri'yi feminist bir yazar olarak adlandırmanın mümkün olup olmayacaǧı tartışmasına ayrılacaktır.