Engelli Çocuğa Sahip Annelerin COVID-19 Salgını Sürecindeki Deneyimleri

Bu çalışmanın amacı özel gereksinimli çocuǧa sahip ailelerde bakım yükünü üstlenen annelerin COVID-19 salgını sürecindeki deneyimlerini incelemektir. Bulgular: Çalışmanın sonuçlarına göre, annelerin yaşamlarının zorlukları bu süreçte artmış, salgına dönük önlemler sonucu oluşan kısıtlanma algısı ve hizmetlere erişimin yetersizliǧi anneler arasında kaygıların yükselmesine neden olmuştur. Yaşadıkları zorlukların yanı sıra anneler bu süreçte aile bireyleriyle verimli vakit geçirebildikleri, dijital kaynakları kullandıkları ve süreç sonunda kendilerini güçlü hissettikleri yönünde görüş bildirmişlerdir. Özel gereksinimli çocuǧa sahip anneler arasında görülen kaygı, yetersizlik duygusu, yorgunluk, kısıtlanma gibi zorlayıcı deneyimler, bu annelerin COVID-19 salgınından olumsuz etkilenen kırılgan bireyler arasında yer aldıklarını göstermektedir. Sonuç ve Öneriler: Gelecekteki olası salgınlar için özel gereksinimli üyesi olan ailelerin deneyimleri temel alınarak bu bireylere yönelik bilgilendirme, savunuculuk, psikososyal danışmanlık, güçlendirme odaklı çalışmalarla birlikte ailede kriz yönetimini kolaylaştıracak hizmetler sunulmalıdır. Dünyada özel gereksinimli nüfus oranı %15 olup; bu kişilerin %80'i gelişmekte olan ülkelerde yaşamaktadırlar (DSÖ, 2020). Bu bireylerin aileleri de deǧerlendirildiǧinde özel gereksinim durumunun etkilediǧi nüfus geniş bir kitle olmaktadır. Özel gereksinimli çocuǧa sahip ailelerin, bakım sürecinde zaman zaman çocuklarının problem davranışlarıyla başa çıkmada sorunlar yaşadıkları ve çocuklarına bazı beceriler kazandırmada güçlük çektikleri bildirilmektedir (Lafçı vd., 2014). Bu ailelerde anneler, özel gereksinimleri olan çocuklarının karmaşık ihtiyaçları karşısında sürekli bir mücadele halindedir. Bu aileler, artan bakım talebi, azalan kaynaklar veya diǧer saǧlık sorunları nedeniyle desteǧe ihtiyaç duyabilmektedirler (Lima-Rodríguez vd., 2018). Özel gereksinimli bireylere yönelik refah hizmetleri, bu bireyler ve ailelerinin temel haklarını korumak topluma katılımlarını saǧlamak için sunulan hizmetler, yardımcı cihazlar veya destekler saǧlamaktadır (DSÖ, 2015). Bu noktada; özel gereksinimli bireye sahip aileler bakım ve hizmetlere ilişkin bilgilenme, duygusal destek, sosyal destek, ekonomik destek, geleceǧi planlama gibi konularda bütüncül olarak güçlendirilmeye ihtiyaç duymaktadırlar (Demirbilek, 2013). Bu çalışmada özel gereksinimli çocuklar ve annelerinin salgın sürecindeki deneyimleri incelenerek; hem sorunlara yönelik kaynaklar, h