KATILIM50 VE BİST100 ENDEKSLERİ İLE DÖVİZ KURLARININ NEDENSELLİKLERİNİN İNCELENMESİ: COVID-19 ÖNCESİ VE COVID-19 DÖNEMİ İÇİN BİR UYGULAMA

Çin, ilk COVID-19 vakasını 31.12.2019 tarihinde Dünya Saǧlık Örgütü'ne bildirmiştir. Bununla birlikte söz konusu virüs kısa sürede aralarında Türkiye'nin de bulunduǧu çok sayıda ülkeye yayılmıştır. COVID-19, bu ülkelerdeki saǧlık sistemine ek olarak borsalar, döviz kurları ve makroekonomik deǧişkenleri de etkilemiştir. Bu çalışmada BİST100 ve KATILIM50 endeksleri ile Dolar ve Euro kurları arasındaki ilişkilerin tespit edilmesi amacıyla COVID-19 öncesi (05.09.2018 - 30.12.2019) dönem ve COVID-19 (31.12.2019 - 22.04.2021) dönemi için nedensellikler araştırılmıştır. Nedensellikler, frekans alanı nedensellik testi kullanarak incelenmiştir. COVID-19 öncesi dönemde, kısa dönemde Dolar kurundan KATILIM50 endeksine doǧru tek yönlü nedensellik bulunmuştur. Bununla birlikte, Euro'dan söz konusu endekse tüm alt dönemlerde tek yönlü nedensellik tespit edilmiştir. KATILIM50 endeksi ile döviz kurları arasında geleneksel yaklaşımın geçerli olduǧu tespit edilmiştir. Kısa dönemde BİST100 ile Euro arasında çift yönlü nedensellik olduǧu görülmüştür. Diǧer bulgular, kısa, orta ve uzun dönemde BİST100 ile döviz kurları arasında tek yönlü nedensellik olduǧunu göstermiştir. COVID-19 döneminde tüm alt dönemler için KATILIM50 endeksi ile Dolar arasında çift yönlü nedensellik olduǧu tespit edilmiştir. Aynı zamanda, kısa dönemde BİST100 ile Euro arasında çift yönlü nedensellik olduǧu bulunmuştur. Pandemi dönemindeki diǧer bulgular borsalar ve döviz kurları arasında tek yönlü nedensellik olduǧunu göstermektedir. Elde edilen tüm bulgular deǧerlendirildiǧinde, COVID-19 döneminde endeksler ve döviz kurları arasında tespit edilen nedenselliklerde COVID-19 öncesi döneme göre bir artışın söz konusu olduǧu ve pandemi sürecinin nedensellikleri artıracak şekilde bir kırılma yarattıǧını göstermektedir.