MÜZE NESNELERİ VE MADDESELLİKLERİ

Nesnelerin bilgi ve anlam aktarmak konusundaki gücüne olan güvenin azalması ile birlikte, bazı müzelerde, müze nesneleri, soyut kavramların somut ifadesi, hikâyelerin görseli ya da bir sahnenin parçası olarak görülmeye başlandı ve maddeselliklerinin verdiği bilgiler göz ardı edildi. Pek çok müzede, nesneler, etrafında yer alan ve onları boğan metinler, resimler ya da sahneler ile birlikte fark edilmez hâle geldi. Bu makalede öncelikle "şey" ve "müze nesnesi" kavramları açıklandıktan sonra, insan ve nesne arasındaki simetrik ilişkiye vurgu yapan teorik tartışmalara yer verilecektir. Meksika yapımı Museo filmi ve Masumiyet Müzesi romanı ve müzesi üzerinden şeylerin/nesnelerin sosyal hayatları ve güçleri üzerinde durularak farklı bağlamların nesneyi okumayı nasıl değiştirdiği gösterilmekle birlikte, nesnelerin kendi maddeselliklerinden gelen ve pek değişmeyen özelliklerinin insanlar üzerindeki etkisine değinilecektir. Müzelerin var olduklarından beri merkezinde olan, ancak bazı müzelerin zamanla unuttukları bir olgu olan nesnelerin maddeselliklerinden gelen gücü, son yıllarda müzecilik ile ilgili literatürde yeniden yer bulmaya başlamış ve bu yayınlarda nesnelerin maddeselliklerini merkeze koyan küratöryal pratiklerin öğrettikleri anlatılmıştır. Makalede, bu konu ile ilgili literatürün kronolojik olarak nasıl değiştiği bazı örneklerle açıklanacaktır. Ayrıca bazı müzeler üzerinden, sergileme tercihlerinin cam vitrinlerden duvar ansiklopedilerine ve sonra sahne tasarımlarına nasıl evrildiği ve bu müzelerde, nesnelerin maddeselliklerinin hatırlanmasıyla yeniden cam vitrinlere dönüş tartışmalarına yer verilecektir. Cam vitrin elbette simgeseldir; asıl vurgulanmak istenen eserleri yakından incelemek için ziyaretçiye fırsat vermenin öneminin yeniden fark edilmeye başlanmasıdır. Bu farkındalık, küratörlerin sorumlulukları, nesneye eşlik edecek metin, sahne ya da görsellerin miktarı ve içeriği ve bu içeriğin ne zaman ve nasıl sunulması gerektiği tartışmalarını da beraberinde getirmiştir. Aradaki süreçte, iletişim, eğitim, etkileşimli uygulamalar, katılım, somut olmayan kültürel miras ögeleriyle bütüncül bir şekilde geliştirilen bakış açılarıyla, müze deneyimini zenginleştirmek adına pek çok yöntem öğrenilmiştir. Bu son tartışmalarla birlikte, zamanla unutulan nesneyle ilk karşılaşmada yaşanan ve sadece nesnenin maddeselliği ile şekillenen bireysel deneyim yeniden hatırlanmıştır. Müzeyi duvar ansiklopedisi olmaktan kurtarmanın nesnelerle daha derin bir duyusal ve duyg