Biyografi Yazma Geleneği ve Cumhuriyet Sonrasında Biyografi Sözlükleri
Başlangıçta tezkireler çevresinde gelişen biyografi türü, Tanzimat Dönemi'nde, Batı'da gelişen biyografilerin de etkisiyle kaynaklara dayalı yargılar sunan bir hüviyet kazanır. Türk edebiyatında biyografi yazma geleneǧi tezkirecilik misyonunu hiç terk etmez. Cumhuriyet'e kadar hem söz...
Gespeichert in:
Veröffentlicht in: | Bilig (Ankara) 2022-07, Vol.102 (102), p.1-25 |
---|---|
1. Verfasser: | |
Format: | Artikel |
Sprache: | tur |
Schlagworte: | |
Online-Zugang: | Volltext |
Tags: |
Tag hinzufügen
Keine Tags, Fügen Sie den ersten Tag hinzu!
|
Zusammenfassung: | Başlangıçta tezkireler çevresinde gelişen biyografi türü, Tanzimat Dönemi'nde, Batı'da gelişen biyografilerin de etkisiyle kaynaklara dayalı yargılar sunan bir hüviyet kazanır. Türk edebiyatında biyografi yazma geleneǧi tezkirecilik misyonunu hiç terk etmez. Cumhuriyet'e kadar hem sözlük tarzındaki biyografilerde hem de bir şahsiyetin ele alınıp incelendiǧi biyografilerde önemli örnekler verilir. Aşık edebiyatında ise şair-nâmeler biyografi yazımında öncü durumundadır. işlevleri sadece âşıkların bir veya birkaç mısra içerisinde bazı özelliklerini sunmaktan ibaret kalır. Cumhuriyet'in ilk döneminde orta öǧretim kurumlarındaki edebiyat dersinin ihtiyaçları çevresinde kaleme alınan şair/yazar sözlükleri, sonrasında çok kapsamlı bir boyut kazanır. Behçet Necatigil'in 1960-1978 arasında bizzat kendisinin kaleme aldıǧı Edebiyatımızda isimler Sözlüǧü çalışması önemli bir rol model olur. 2000'li yılların başında bazen kurumların bazen de komisyonların yürüttüǧü çalışmalarla biyografi sözlükleri, ansiklopedi boyutuna taşınır. Günümüzde internetin hemen her alandaki etkin kullanımı biyografi sözlüklerinin de veri tabanına taşınmasına neden olur. Bu çalışmada Türk edebiyatındaki biyografi yazma geleneǧinin, tezkirelerle başlayıp veri tabanına ulaşan gelişimi, Cumhuriyet sonrasındaki biyografi sözlüklerinin deǧişimi çevresinde incelenmeye çalışılmıştır. |
---|---|
ISSN: | 1301-0549 |
DOI: | 10.12995/bilig.10201 |