Bozcaada’nın yadigar tekstil ürünleri üzerine bir araştırma

Toplumların kültüründe yer alan önemli öğelerden biri de geleneksel tekstillerdir. Türk kültürü köklü bir geçmişe sahip ve günümüze dek geçmişe dair kültürel öğeleri devam ettire gelmiş bir nitelik taşır. Bu bağlamda kültürel öğeler ve geleneklerin bir alt sınıflamasında da tekstil el sanatları dikkati çekmektedir. Çanakkale ili Bozcaada yöresine özgü tekstil el sanatı ürünleri incelenmiş, yörede kaynak kişilerle yapılan karşılıklı görüşmeler sonucunda kendilerine aile büyüklerinden yadigâr kalan tekstil ürünlerine tarihî bir tanıklık edilmiştir. Yörede 2007 yılında alan araştırması survey tekniği ile kişisel koleksiyonlarda bulunan veya günlük hayatta kullanılmaya devam eden atalardan yadigâr kalan tekstil ürünleri kaynak kişilerle yapılan karşılıklı görüşmeler neticesinde fotoğraflanarak belgelenmiş ve 2018 yılında 10 adet fotoğraf ve belge üzerinde incelemeye gidilmiştir. Her bir tekstil ürünü için “Yöresel Tekstil Ürünleri Alan Araştırması Belgeleme Fişi” tasarlanmıştır ve tekstillerin dokusal yüzey tür özellikleri, teknik bilgileri ve üretimlerine ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Bozcaada’ya yerleşmiş insanların yaşantılarına yansıyan adaya yakın diğer yerlerden esintili kültürel izlerin ve halkın ekonomik geçimiyle harmanlanan kültürel örgelerin tanıtılması amaçlanmıştır. Tekstillerde yöreye özgü motiflerin olması, renk ve kompozisyon özellikleri, kullanım yeri ve özellikleri Türk kültürüne önemli bir kaynak sağlar. Araştırmada yöreye özgü bezeklerin kurdele, üzüm salkımı, camii, servi ağacı ve altın küpe olduğu, bu bezeklere dönemin Rokoko üslubunun yansıtıldığı ortaya çıkmaktadır. Yadigâr tekstillerin üzerinde görülen işlemelerin ipek ve pamuklu kumaşlar üzerine uygulandığı, giyim amaçlı kullanılan gömlek ve belde kullanılan en olarak bilinen kumaşın ise el dokuması pamuklu olduğu, tekstillerin giyimde ve ev dekorasyonunda kullanılmış ürünler olduğu saptanmıştır. Türk kültürüne özgü tekstil ürünlerinin yeni nesillere tanıtılması önemli bir görev olmalıdır.