SEBEPLİ EYLEM TEORİSİ BAĞLAMINDA ÜCRETLİ POŞET KULLANIM NİYETİ ÜZERİNDE ETKİLİ FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ

Son yıllarda artan çevre sorunları karşısında kamusal önlemlerin sürdürülebilir çevre için etkili olup olmadığı tartışması akademik ve politik bir gündem haline gelmiştir. Ciddi çevresel tahribata neden olan plastik poşetlerin kullanımının mali çözüm araçları ile azaltılması bu ilginin bir yansımasıdır. Yakın zamanda ülkemizde de plastik poşet kullanımının azaltabilmesi için ücretli poşet (ücret ve vergi) uygulaması hayata geçirilmiştir. Bu çalışmanın amacı çevresel kaygılar, algılanan tüketici etkinliği ve çevre bilinci ile genişletilmiş sebepli eylem teorisi bağlamında ücretli plastik poşet kullanım niyeti üzerinde etkili olan faktörlerin belirlenmesidir. Araştırmanın örneklemini Gümüşhane ilinde ikamet etmekte olan 434 kişi oluşturmaktadır. Anket yöntemiyle toplanan veriler çok değişkenli istatistiksel analizler ve yapısal eşitlik modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma bulguları şu sonuçları göstermektedir. Uygulama tüketicilerin ücretli poşet kullanımını azaltmıştır. Tüketicilerin çevresel kaygıları, algılanan tüketici etkinliği, çevre bilinci, ücretli plastik poşetlere yönelik tutumu ve sübjektif normları plastik poşet kullanmama niyeti üzerinde pozitif yönde etkilidir. Araştırma sonuçları tüketicilerin plastik poşet kullanımını azalttığını ortaya koymakla beraber bunun sürdürülebilirliği noktasında bazı soru işaretlerinin olduğuna da göstermektedir.