Negatif Dışsallıkların Çözüm Yollarının WINGS Yöntemi ile Değerlendirilmesi

Bu çalışmada, negatif dışsallıkların içselleştirilmesinde önerilen piyasa ve kamusal çözüm önerilerinin karşılaştırılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede, ilgili alanda yapılan çalışmalarda yaygın olarak önerilen on farklı kriter ele alınmış, bu kriterlerin değerlendirilmeleri, maliye teorisi veya mali iktisat anabilim dallarından birinde görev yapan akademisyenler tarafından yapılmıştır. Nitel görüşlerin nicel hale getirilebilmesi, birbiri ile ilişkili olan veya olmayan kriterlerin incelenebilmesi ve kriterler arasındaki ilişkilerin ortaya konulabilmesi için çok kriterli karar verme tekniklerinden biri olan WINGS yöntemi kullanılmıştır. WINGS yöntemi sonuçları ile akademisyenlerin tekil değerlendirme sonuçları verilmiş ve bu sonuçlar karşılaştırılmıştır. Yapılan karşılaştırmada akademisyen tekil değerlendirme görüşlerine paralel olan sonuçlar da elde edilmiş, bu görüşlerle uyuşmayan bulgulara da ulaşılmıştır. Bu benzerlikler ve farklılıklar çalışmada ele alınmış, olası nedenleri ile birlikte ortaya konmuştur. Ayrıca kriterlerin birbirileri üzerindeki etkilerine göre, etkileyen grup ve etkilenen grup olarak farklılaşması da incelenmiştir. Yapılan değerlendirme sonucunda negatif dışsallıkların çözüm yolları arasından kamusal çözümlerin, piyasa çözümlerine göre daha etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Vergi ve regülasyonların en etkili çözüm yolları olduğu tespit edilmiştir. This study aims to evaluate market and public solution proposals by comparing them in the internalization of negative externalities. In this framework, ten different criteria recommended in the studies conducted in the relevant field were discussed, and the examinations on these criteria were carried out by academicians working in one of the departments of fiscal theory or fiscal economics. For qualitative views to be converted into quantitative ones, to examine whether criteria are related to each other or not, and to reveal the existing relationships between criteria, WINGS, one of the multi-criteria decision-making techniques, was used as a method. In addition to the WINGS method results, the individual evaluation results of the academicians were given and compared. In this comparison, findings that were compatible and incompatible with the academicians' individual evaluation views were also found. These similarities and differences were discussed in the study, and their possible reasons were revealed. Moreover, within the framework of the effects of criteria on each ot