On shame: The efficacy of exclaiming uiat! in Kyrgyzstan

Uiat is a word ubiquitously spoken in Kyrgyzstan. It is hurled at children to stop improper behavior and thrown by adults to evaluate conduct. It is a relational practice that textures everyday life, cultivating discomfort in the body when spoken, gendering and aging those involved in its practice, and setting the boundaries of propriety. Uiat is most often translated as “shame.” The earliest work on honor and shame in anthropology established the prevalence of shame and outlined its basic work as a social mechanism of control, but the discussion, especially when considering Muslim societies, largely died out. Yet shame remains a prominent practice ripe for investigation. Looking at uiat as a dense, knotty practice carried out over time shows how shaming practices, in Kyrgyzstan at least, work to exert control and why they are so very efficacious. [ shame , material semiotics , gender , age , embodiment , performativity , Muslim societies , postsocialist , Kyrgyzstan ] Уят ‐ бул бардык жерде айтылып жүргөн сөз. Бул туура эмес жүрүм ‐турумду токтотуу үчүн балдарга берилген сөз. Жаштарды жүрүм ‐турумун баалоодо улуулар тарабынан айтылат. Муну мамилелер практикасына байланыштырып, ал күнүмдүк жашоону көзөмөлдөйт, сүйлөө учурунда денеде ыңгайсыздыкты пайда кылат, катышкандардын жынысын жана картаюсун жана адептүүлүктүн чектерин белгилейт. Уят көбүнчө “уят” shame (англисче) деп которулат. Антропологиядагы ар ‐намыс жана уят боюнча эң алгачкы эмгек уяттын таралышын аныктады жана анын негизги ишин социалдык көзөмөл механизми катары сүрөттөп келген, бирок, айрыкча, мусулман коомдорун кароодо илимий талаш ‐тартыштар негизинен өчүп калды.Ошентсе да, уят практикасын изилдөө маанилүү бойдон калууда. Уятты убакыттын өтүшү менен жүзөгө ашырылган тыгыз, баш аламан практика катары көрүү, уялуу практикасы, жок дегенде, Кыргызстанда көзөмөлдү ишке ашыруу үчүн кандай иштээрин жана эмне үчүн ал абдан эффективдүү экенин көрсөтөт. [ уят , материалдык семиотика , гендер , жаш , ишке ашуусу , аткаруучулук , мусулман коомдору , постсоциалист , Кыргызстан ]