Neoliberalizm ve İslam Ekonomisinin Sosyal Refah Yaklaşımlarının Karşılaştırılması

Ekonomik gelişimin temel göstergelerinden biri refah düzeyidir. Refah düzeyi, bir toplumda devlet tarafından uygulanan politikaların sosyal adalet bağlamında olmasını simgelemektedir. Sosyal adalet insanlar arasında vuku bulan sosyal eşitsizlikleri azaltma amacı gütmektedir. Bu çerçevede, devletler bireylere vergiler yoluyla sosyal transferler sağlamakta ve gelirin yeniden dağılımında aracı rol üstlenmektedir. Bu anlamda, refah devletlerinin rolü yalnızca sosyal transferler yoluyla fayda sağlamak olmamaktadır. Bunun ötesinde, devletler yaptıkları düzenlemelerle diğer refah paydaşları olan piyasa ve sivil toplum aktörlerini de sürece dahil ederek sosyal refahı sağlamaktadır. Ancak, ülkelerin refah anlayışları bütüncül sosyal refah açısından farklılık göstermektedir. Bu açıdan, İslam ekonomisinin refah yaklaşımı temelde ahlaki değerleri önceleyen, ekonomik refahı toplumsal dengeyi gözeterek sağlamayı amaçlayan bir yaklaşımdır. Bu minvalde, insanların temel ihtiyaçlarının sağlanması ve sosyal yardımın ötesinde gelir ve servet eşitsizliğini azaltıcı ekonomi politikalarının iktisadi yapının dönüşümü adına uygulanması öngörülmektedir. Bununla birlikte, İslam ekonomisiyle neoliberal ekonomik anlayış pek çok açıdan farklılık gösterdiği gibi, benzer şekilde neoliberal temelli sosyal yatırım ve İslam ekonomisinin refah yaklaşımı da farklılık göstermektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, İslâm ekonomisinin sosyal refah anlayışı ve neoliberalizm temelli sosyal yatırım anlayışı, sosyal refah ve muhafazakâr yaklaşımları ile birlikte teorik yönden tartışmak ve perspektiflerini ayrıntılı bir şekilde ortaya koymaktır.