KKTC’de erişkin bireylerde anksiyete belirtilerinin yaygınlığı, risk etkenleri ve kültürlenme tutumları ile ilişkisinin incelenmesi

Amaç: Son yıllarda anksiyete bozuklukları giderek küresel bir sağlık sorunu durumuna gelmiş ve çalışmalar yaygınlığı ve nedenleri üzerinde yoğunlaşmıştır. Bu çalışmada KKTC’de olası anksiyete belirtilerinin yaygınlığı, risk etkenleri ve kültürlenme tutumları ile ilişkisi irdelenmiştir. Yöntem: Çalışmanın örnekleminde KKTC’de yaşayan 18 ve üstü yaşlarda 974 birey yer almıştır. Örneklem yaş, cinsiyet, şehir/köy ve coğrafi bölge nüfus kotaları göz önüne alınarak, çok tabakalı rastgele örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Veriler 2018 Nisan-Mayıs aylarında toplanmıştır. Verilerin toplanmasında Sosyodemografik Bilgi Formu, Beck Anksiyete Ölçeği (BAÖ) ve Kültürlenme Tutumları Ölçeği (KTÖ) kullanılmıştır. Olası anksiyete belirtileri (OAB) olanlar ve olmayanların sosyodemografik değişkenler açısından karşılaştırılmasında ki-kare, BAÖ ve KTÖ alt ölçek arası ilişki için Pearson korelasyon analizi kullanılmış-tır. OAB oluşumundaki olası risk etkenleri lojistik regresyon analizi ile belirlenmiştir. Bulgular: KKTC’deki erişkin popülasyon ağırlıklandırılmış örnekleminde olası anksiyete yaygınlığı %19.1 (Ort.±SS=8.77±9.58) olarak bulun-muştur. Kıbrıs doğumlularda bu oran %15.9 (Ort.±SS=7.85±9.60), Türkiye doğumlularda %23 (Ort.±SS=9.96±9.61) olarak bulunmuştur. Kıbrıs doğumlularda özümseme (p=0.004, r=0.128) puanı arttıkça, BAÖ puanının da arttığı belirlenmiştir. Kadın olmak, evli olmamak, Türkiye doğumlu olmak, 2300 TL ve altında geliri olmak, çalışmamak, fiziksel veya psikiyatrik bir hastalığın varlığı, Kıbrıs doğumlularda kültürlenme alt boyutlarından özümsemenin olma-sı OAB oluşumunda risk etkenleri olarak saptanmıştır. Sonuç: Çalışma KKTC’deki gerek yerli, gerekse göçmen-lerde OAB oranlarının birçok ülkeye göre daha yüksek yaygınlık gösterdiği ve diğer yüksek yaygınlık oranları görü-len bölgelerle benzer sosyokültürel özelliklere sahip olduğunu göstermektedir. Ekonomik sömürüye uğrama, koloni geçmişi, işsizlik, çatışma ve göç gibi sosyokültürel özelliklerin diğer ruhsal bozukluklar yanında anksiyete bozukluk-larının oluşmasına da temel oluşturmaktadır. OAB’nin yüksek yaygınlık özelliklerinin anlaşılmasında her toplumun kendine özgü toplumsal yapısında değerlendirilmesi ve kültürlenme tutumlarının da anksiyete bozukluklarının önlenmesinde dikkate alınması gerekmektedir