Toplum ruh sağlığı merkezlerine devam eden şizofreni hastalarının bakımevinde veya evlerinde yaşama durumlarına göre karşılaştırılması

Amaç: Toplum ruh sağlığı merkezleri toplum temelli ruh sağlığı hizmet modelinin çekirdeğini oluşturan birimlerdir. Ağır ruhsal bozuklukları olan bireylere ve ailelerine destek sağlayan bu merkezlere kayıtlı hastaların bir kısmı bakımevinde kalmaktadır. Bu çalışmada bakımevinde yaşayan hastaların sosyodemografik, klinik ve ilaç tedavisi özelliklerinin evde yaşayan hastalarla karşılaştırılması amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmaya, Selçuk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Konya Eğitim Araştırma Hastanesi Beyhekim Psikiyatri Kliniği, Konya Numune Hastanesi ve Konya Ereğli Devlet Hastanesi toplum ruh sağlığı merkezlerine kayıtlı hastalardan DSM-5 ölçütlerine göre şizofreni tanısı konmuş, ayda en az bir gün rehabilitasyon programına katılan toplam 135 hasta alındı. Çalışma tasarımı geriye dönük olarak yapıldı, veri toplama formları hastane tıbbi kayıtları kullanılarak dolduruldu. Bulgular: Çalışmaya 53’ü (%39.3) kadın, 82’si (%60.7) erkek 135 şizofreni hastası alındı. Hastaların 82’si (%60.7) evde yaşamaktayken, 53’ü (%39.3) bakımevinde kalmaktaydı. Bakımevinde yaşayan hastaların erkek oranı, yaş ortalamaları, rehabilitasyon programına katıldıkları gün sayısı, hastalık süresi, sigara içme durumu evde kalan hastalarınkinden istatistiksel yönden anlamlı düzeyde yüksek bulundu. Tüm hastalar değerlendirildiğinde hastaların ilaç sayısı ile yan etki ölçek puanı, Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği toplam puanı arasında anlamlı düzeyde pozitif korelasyon bulundu. Bir antipsikotik veya çoklu antipsikotik ilaç kullanımını öngördüren değişkenlenleri belirlemek için yapılan lojistik regresyon analizine göre, erkek cinsiyetin ve hastane yatış sayısının kombine ilaç kullanım oranını artırdığı belirlendi. Sonuç: Toplum ruh sağlığı merkezlerinde sunulan hizmetlerin iyileştirilmesi için hastaların bakımevinde ve evde kalma durumlarına göre gereksinim alanlarının belirlenmesine, ruhsal-toplumsal müdahalelerde iyi uygulamaların paylaşılarak yaygınlaştırılmasına ve ilaç tedavileri konusunda tedavi kılavuzlarının önerileri doğrultusunda yeni düzenlemelerin yapılmasına gerek vardır. (Anadolu Psikiyatri Derg 2020; 21(1):14-22)