KKTC’de erişkin bireylerde psikoaktif madde kullanımının yaygınlığı, risk etkenleri ve madde kullanımına yönelik tutumların incelenmesi, 2003-2017

Amaç: Bu çalışmada 2017 yılında yapılan KKTC’de madde kullanım yaygınlığı araştırma sonuçları 2003, 2008, 2013 ve 2015 araştırma verileri ile karşılaştırılarak KKTC’deki madde kullanımının seyri ve madde kullanımına yönelik tutumlar incelenmiştir. Yöntem: Bu çalışmanın evreni KKTC’de yaşayan, 18-65 yaşları arasındaki bireyler-dir. Bin kişilik örneklem yaş, cinsiyet ve coğrafi bölge kotaları göz önüne alınarak çok tabakalı rastgele örneklem yöntemiyle belirlenmiştir. Veriler Mayıs-Haziran 2017 tarihlerinde toplanmıştır. Çalışmada Avrupa Konseyi’nin ‘Model Avrupa Anketi’ ve ‘Bağımlılık Yapıcı Maddeleri Kullanan Bireylere Yönelik Tutum Ölçeği’ kullanılmıştır. Madde yaygınlık verileri benzer yöntemle yapılan ve aynı anket formunun kullanıldığı 2003 (825 kişi), 2008 (804 kişi) 2013 (1040 kişi) ve 2015 (994 kişi) yıllarında yapılmış araştırmalarla karşılaştırılarak verilmiştir. Bulgular: Çalışmada yaşam boyu en az bir kez sigara içme oranı %60.9, alkol kullanma oranı %63.5, yaşam boyu herhangi bir diğer psikoaktif madde (DPM) kullanma oranı %14.9 ve yasa dışı madde kullanma oranı %11.7 olarak bulun-muştur. Esrar ve sentetik kannabinoidin en çok kullanılan yasa dışı maddeler olduğu görülmüştür. Yasa dışı madde kullanımında erkek olmak, genç olmak, Türkiye doğumlu olmak, yalnız yaşamak, dini önemsiz bulmak, sigara-alkol kullanmak ve sarhoş olmak risk etkenleri olarak belirlenmiştir. Madde kullanmayan bireylerin, madde kullanan kişiler ile iletişim kurmaktan çekindikleri, ev arkadaşlığı veya arkadaşlık ilişkisi kurmak istemedikleri ve madde kullanan bireyleri tehlikeli olarak algıladıkları saptanmıştır. Sonuçlar: Araştırma sonuçları, yasa dışı madde kullanımının 2003-2017 yılları arasında KKTC’de hızla artan önemli bir sorun olduğunu göstermiştir. Çalışma sonucunda madde kullanımına yönelik daha olumlu ve olumsuz tutumların önleme programları hazırlanırken dikkate alınması gerektiği ortaya çıkmıştır. (Anadolu Psikiyatri Derg 2019; 20(3):277-286)