Türk Dünyası'nın Kültürel Ufukları: Tarihsel Bağlam İçinde Genel Bir Değerlendirme

İnsanların hayatı, bir kimlik oluşturmak ve onun etrafında istikrarlı birliktelikler kurma arayışları ile geçer. Kültür, kimlik ve devlet inşası, ortak acılar ve sevinçler üzerine yükselen, iç içe geçen süreçlerdir. Kültür veya kolektif bellek kimliğin, kimlik de milletin temelini oluşturur. Kültürel değerleri korumak kadar onu geliştirmek ve sürekliliği sağlayarak değişmek de önemlidir. Kültürlerin gelişiminde, iç dinamiklerin yanında istila, nüfus akını gibi olaylar da belirleyici bir rol oynar. Türkler, Altaylardan Akdeniz'e kadar uzanan tarihteki uzun yolculuklarında, sayısız dinî ve etnik kültürle karşılaşmışlardır. Sürekli gelişime ve değişime dayalı bu dinamik yapı onları büyük devlet ve imparatorluklara taşıyan temel etmenlerden biri olmuştur. Türkler, günümüzde ise bir taraftan kültürel değişim sürecinin sancılarıyla uğraşırken, bir taraftan da sağlıksız kentleşme, kimlik problemi, değer bunalımı, kültürel erozyon, terör gibi önemli sorunlarla baş etmeye çalışmaktadır. Kültür ve toplum hayatında büyük sarsıntılara sebep olan bu gelişmelerin yanında, kültürlerarasılık, kültürün endüstrileşmesi, medeniyetler çatışması gibi kültür hayatında ciddi kırılmalara yol açabilecek sorunlar da gündemdeki yerini almaya başlamıştır. Çalışmamızda, XXI. yüzyılın eşiğinde Türk Dünyası'nın kültürel ufukları, tehditler ve fırsatlar açısından tarihî tecrübe ve kimlik arayışı bağlamında eleştirel bir gözle okunmaya çalışılacaktır.