UNIVERSELE TENDENZEN IN DE INDONESISCHE SYNTAXIS

J. Gonda Universele tendenzen in de Indonesische syntaxis In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde 107 (1951), no: 2/3, Leiden, 179-200 This PDF-file was downloaded from http://www.kitlv-journals.nl UNIVERSELE TENDENZEN IN DE INDONESISCHE SYNTAX1S het doorbladeren van de bekehde handboeken der Algemene Taalwetenschap ontkomt men niet aan de indruk dat een grotere, en vooral meer directe, kennis van de voornaamste Indonesische talen de auteurs en hun lezers op niet weinig punten van nut had kunnen zijn. Men kan voorlopigj en in het algemeen, opmerken, dat zich hier onder af fectieve invloeden die zich uiten in aanvangsemfase en overdrijving een tendenz manifested! tot vooropplaatsing van een uitdrukking voor een geheel waarvan hetgeen wat men met uitschakeling van emotionele factoren zeggen wil, in de meest exacte weergave van wat zijn intellect bedoelt, een deel is, een tendenz tot aanvankelijk toeschrijven aan het gehele genus in plaats van aan een daaronder vallende species etc. Vaak is de voornaamste factor die kinderen en andere ongeschoolden er toe drijft zich op deze wijze uit te drukken het onvermogen tot (of de af keer van) grote overspanningen en langere samenvattingen bij het onder woorden brengen der ge- 14) Hierover binnenkort elders een uitvoerig opstel van schrijver dezes. En hoe vaak ontbreekt in een taal niet de gezochte synthetisohe term: het Engels mist evenals het Javaans een woord voor ,,etmaal": natural day, 24 hours' day en sadina sawengi, wat niet geheel gelijk is aan ons dag en nacht, dat vaak een eigen stilistische kleur heeft; het heeft geen term voor ,,gedierte" a3) N. Adrian!, in J. H. Neumann, Schets der Karo-Bataksche Spraakkunst, Verh.