Oud Nieuws

In 1925 publiceerde Raymond Dart de eerste beschrijving van een fossiel van Australopithecus africanus, de kinderschedel van Taung. Hij liet zien dat deze schedel een aantal duidelijke mensachtige kenmerken vertoont, en concludeerde daaruit dat het niet om een fossiel van een mensaap ging. De wetenschappelijke wereld reageerde aanvankelijk met ongeloof maar naarmate er meer fossielen gevonden werden veroverde A. africanus de positie als menselijke voorouder. In de jaren daarna is er bij de beschrijving van deze soort altijd veel nadruk gelegd op de mensachtige kenmerken zoals het ontbreken van grote hoektanden en het naar omlaaggerichte achterhoofdsgat dat wijst op tweebenige voortbeweging. De laatste jaren staat de kinderschedel van Taung weer volop in de belangstelling omdat er in toenemende mate aandacht wordt besteed aan de meer (mens)aapachtige kenmerken van A. africanus. Een aantal resultaten van onderzoek op dit gebied uit de jaren tachtig zal hieronder worden besproken. Door de schedel te vergelijken met menselijke kinderschedels heeft men in het verleden aangenomen dat het kind van Taung tussen de 5 en 7 jaar geworden is. Tegenwoordig bestaat er een methode om de absolute leeftijd van een schedel te bepalen aan de hand van de groei van het glazuur van de tanden (zie BEYNON en DEAN, 1988 voor een overzicht van deze techniek). Bij de groei van de tanden wordt er in een vast tijdsritme steeds een dun laagje glazuur gevormd. Door nu net als bij de jaarringen van bomen het aantal laagjes in het glazuur te tellen kan de leeftijd vrij nauwkeurig worden bepaald. Met behulp van deze techniek wordt de leeftijd van het kind van Taung nu op 3 tot 4 jaar geschat. Op basis van deze jongere leeftijd moet geconcludeerd worden dat de groei van de schedel al veel verder gevorderd was dan bij een mensenkind van dezelfde leeftijd. Hieruit blijkt dat het proces van volwassenwording van A. africanus net als bij de mensapen aanzienlijk sneller ging dan bij de mens die gekenmerkt wordt door een relatief lange jeugd.