Effectieve leeromgevingen in de B-stroom Werkpakket 1: Systematische Literatuurstudie

De toenemende complexiteit en diversiteit van leerlingen in de b-stroom creëren een buitengewoon uitdagende context voor leraren. De uitdagingen rond diversiteit en ongelijkheid zijn vermenigvuldigd en zijn nauw verbonden met elkaar, wat streven naar studiesucces voor elke leerling een complexe realiteit maakt voor leraren (Cochran-Smith, Ell, Grudnoff, Haigh, Hill & Ludlow, 2016). Met de initiatieven om meer inclusief onderwijs te realiseren, stromen leerlingen met verschillende onderwijsbehoeften en -vaardigheden binnen. Leerlingen met een migratie- en/of lage sociaaleconomische achtergrond hebben een verhoogde kans om lager te presteren. Met andere woorden, persoonlijke of sociale omstandigheden voorspellen een lagere kans van het bereiken van hun onderwijspotentieel in de schoolse leeromgeving (OECD, 2012). Recente peilingsresultaten tonen aan dat veel van deze maatschappelijk kwetsbare leerlingen de minimumdoelstellingen niet behalen (Carpentier, Costers, Janssen, & Willem, 2020). Een algemene vorming is voor deze leerlingen nochtans cruciaal om te kunnen meedraaien in onze complexe maatschappij, en deze mee vorm te geven. Een basisgeletterdheid is noodzakelijk om volwaardig te kunnen deelnemen aan het maatschappelijk leven. De leraar en zijn team vormen de spilfiguur in de realisatie van die basisvorming. Er is nood aan kennis over kenmerken van effectieve leeromgevingen in de b-stroom en over de voorwaarden om dit te kunnen realiseren. Met dit eerste werkpakket binnen het obpwo-project 'Effectieve leeromgevingen in de b-stroom van de eerste graad van het secundair onderwijs' willen we inzichten uit de wetenschappelijke literatuur in kaart brengen inzake effectieve pedagogisch-didactische principes voor de diverse populatie in de b-stroom. Het doel van deze studie is om door middel van een best fit framework synthese effectieve pedagogisch-didactische principes te identificeren in voorgaand empirisch onderzoek. Daar waar vele bestaande frameworks of modellen (zoals o.a. Coe et al., 2020) zich in het algemeen focussen op dimensies waar leraren op kunnen inzetten om het leren te maximaliseren, willen wij onderzoeken of deze modellen ook gelden voor een meer specifieke doelgroep, namelijk de b-stroom. Een synthese van drie modellen (Coe et al., 2014, 2020; Placklé et.al, 2020, Inda-Caro et al., 2019), vertaalde zich in een a priori framework. We gingen na of de verschillende elementen in dit kader ook van toepassing zijn voor de specifieke doelgroep in