Yağlıboyada inceltici madde olarak kullanılan uçucu yağların boya kuruma süresi ve renk özelliklerine etkisi

Sanat tarihi boyunca ressamlar, renk maddeleri ile boya hazırlarken, onları arzu edilmeyen değişimlere karşı korumak, istenen viskoziteyi elde etmek ve kuruma sonrasında sağlam, esnek bir boya tabakası elde edebilmek için farklı sabit ve uçucu yağlar kullanmışlardır. Ancak uçucu yağların resim sanatında boya inceltici olarak kullanımına ilişkin yeterli bilimsel birikim erişilebilir kaynaklarda bulunamamıştır. Bu nedenle mevcut çalışma kapsamında dört farklı uçucu yağın (lavanta, kekik, karanfil ve çam terebentin), boyanın tuval üzerinde toplam kuruma süresi, renk özellikleri [L* (aydınlık), a* (yeşil-kırmızı), b* (mavi-sarı)] üzerine etkileri ve uçucu bileşen kompozisyonu (GC/MS) incelenmiştir. Bu amaçla 0.1 ml uçucu yağ, 1 g yağ bazlı renk maddesi [beyaz (B), sarı (S), kırmızı (K) ve mavi (M)] ile pürüzsüz bir yapı elde edilene kadar karıştırılmıştır. Analizler neticesinde yağlarda bulunan temel uçucu bileşenler lavanta yağı için linalool (%36.11) ve linalil asetat (%33.62), kekik yağı için karvakrol (%70.72), kekik yağı için eugenol (%84.91) ve son olarak çam terebentin için α-pinen (%88.55) olarak tespit edilmiştir. En kısa kuruma süresi lavanta uçucu yağı kullanılarak hazırlanan B, S ve K renkli boya karışımlarında tespit edilirken, bunları M takip etmiştir. Her ne kadar farklı renkler ve diğer uçucu yağları barındıran boyalar için kuruma süreleri değişiklik gösterse de, en uzun kuruma süresi kekik uçucu yağı içeren örneklerde elde edilmiştir. Örneklerin renk özellikleri incelendiğinde, B örnekleri hariç farklı uçucu yağlar ile hazırlanmış diğer boya karışımlarının L* değerleri arasında belirgin bir fark tespit edilememiştir. B için, en yüksek L* değeri çam terebentin ve en küçük değer ise karanfil yağı içeren karışımlarda gözlenmiştir. Kekik ve karanfil uçucu yağlarının, B’nin sarılık (+b*) değerinde hafif bir artışa neden olduğu tespit edilmiştir. S ve M için ise, en yüksek sarılık (+b*) ve en yüksek mavilik (-b*) sırasıyla çam terebentin ve lavanta uçucu yağı ihtiva eden boya karışımlarında ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, mevcut çalışma ile kısa kuruma süresi ve boya karışımlarının kendilerine has renk özelliklerini daha iyi yansıtmasına yardımcı olması nedeniyle lavanta uçucu yağının resim sanatında kullanımının umut vaat ettiği ifade edilebilir.