Çok partili döneme geçişin ilk kadın milletvekilleri ve faaliyetleri (1950-1954)

İlk olarak Cumhuriyet döneminde kadının toplumdaki yeri incelenmeye başlanmış olup, son yüzyılda da hayatın hemen her alanında gözde konulardan birisi olan kadın, siyaset biliminde de ön sıralarda yer almıştır. Kadın konusu, sadece feminist diye adlandırılanların ilgi alanı ile sınırlı olmadığı gibi bunun yanında kadın ve siyaset mevzusunda da birçok düşünür tarafından çeşitli görüşler ileri sürülmüş, kadının siyasetteki rolü uzun zamanlardan beri tartışılmıştır. Tüm dünyada genel kanı, bir ülkenin en büyük demokratik hak göstergelerinden biri kadınlara tanınan haklar olarak bilinir. Türkiye’de Cumhuriyet öncesinde Meşrutiyet döneminde kadınlar mitinglerde, basın ve dernekçilik faaliyetlerinde etkin olup, Milli Mücadelede önemli katkılar sağlamıştır. Cumhuriyet’in Hanı ile birlikte kadınlara verilen siyasi haklar kanunlaştırılarak, kadınlar 1930’da yerel seçimlerde, 1934’de genel seçimlerde yer almıştır. Türk kadınına zaman içerisinde siyasi, sosyal, kültürel ve ekonomik haklar tanınsa da yurttaş ve nüfusun yarısını oluşturan kadınlar hiçbir zaman demokratik haklarını ve görevlerini erkeklerle eşit olarak kullanamadılar. Yeni Türkiye kadınlara seçme ve seçilme hakkını erken tanıyan ülkelerden birisi olmasına rağmen, meclisteki kadın sayısı temsil oranı dünya ortalamasının çok altında kalmıştır. Genel olarak Demokrat Parti dönemi parti tüzükleri ve seçim bildirgeleri incelendiğinde, partinin iktidarı süresince mecliste kadın sorunu dile getirilmediği sadece “aile” kavramı üzerinde durulduğu anlaşılmaktadır. İncelemenin dönem aralığında (1950-1954) meclisteki temsil sayısında toplam 487 milletvekili arasında 484 erkek, 3 kadın milletvekili yer almaktadır. Bu çalışmada çok partili döneme geçişle birlikte ilk yapılan oylama sonucunda seçilen kadın milletvekillerinin biyografisi ve meclistekifaaliyetleri ele alınacaktır. Çalışmada başta kullanılan kaynaklar TBMM yayınları ve TBMM Zabıt Cerideleri olmuştur.