Toplumsal farklılaşma ve Türkiye’de imam nikâhı meselesi

Nikâh/evlilik konusu toplumların en temel ve kadim sosyal gerçekliklerinden biridir. Bu çalışmada İslam dinindeki geleneksel nikâh/evlilik anlayışı ile halk arasında “imam nikâhı” diye bilinen uygulamalar, toplumsal değişme çerçevesinde ele alınmaktadır. Bunun için önce, İslam dininde ve Hristiyanlıkta nikâhın ne olduğuna dair anlayışlara kısaca yer verilmiş ve bu iki anlayış arasında bazı karşılaştırmalar yapılmıştır. Ayrıca, İslam dininde özel nitelikli bir akit olarak görülen nikâh akdinin asli unsurları ile diğer akitlerin asli unsurları ve bunların mütemmim şartlarından söz edilmiş, sonra da bunlar arasında bugünkü uygulanış biçimleri ve toplum düzeni açısından da bazı karşılaştırmalara yer verilmiştir. İslam dinindeki meşru nikâh akdine ilişkin farklı açılardan karşılaştırmalı olarak verilen bu bilgiler üzerine konu toplumsal farklılaşma açısından ele alınmış ve “imam nikâhı” diye bilinen uygulamanın geldiği nokta hem dini hem de sosyal açıdan değerlendirilmiştir. Son olarak da toplumsal değişim sürecinde ortaya çıkan kurumlara, üslendikleri toplumsal/dini sorumluluk açısından konuya ilişkin bazı önerilerde bulunulmuştur.