Geleneksel Ankara sof dokumaları

Ankara keçisi, Ankara ve çevresinde yetiştiriciliği yapılan bu coğrafyaya özgü önemli bir keçi ırkıdır. Tekstil sanayinde hayvansal lifler arasında uzunluğu, mukavemeti, parlaklığı ile önemli bir yere sahip olan, modaya göre tüketimi yıldan yıla değişen tiftik; Anadolu’nun kırsal kesiminin gelir kaynağıdır ve el sanatları açısından dokuma ve örmelerde kullanılan başlıca hammaddelerden biridir. Ankara sofu, Ankara keçisinden elde edilen tiftikten dokunan bir çeşit kumaştır.Tiftik lifinin eğrilip iplik haline getirilmesi, iplikten sof kumaşın dokunması, boyanması, kısacası sof yapımı Ankara ve yöresine ait özgün bir el sanatıydı. Ankara keçisi tiftiğinden üretilen, toplumun seçkin kesimleri tarafından tercih edilen sof dokumaları Ankara ili ve İç Anadolu bölgesine özgü geleneksel dokumalardandır. Günümüzde dokunulmamakta ve örnekleri sadece müzelerde görülmektedir. Bu bakımdan, Ankara sofu bu coğrafyaya ait kültürel miraslardan biridir. Yapılan literatür incelemelerinde Ankara Etnoğrafya Müzesi’nde iki, Sadberk Hanım Müzesi’nde bir sof örneği olduğu tespit edilmiştir. Ancak Ankara Etnoğrafya Müzesi’nde yürütülen çalışmada iki yerine beş adet sof dokuma ile karşılaşılmıştır. Geçmişte önemli kültürel bir değer olan sofun günümüzde dokunmamasına rağmen kültürel açıdan sahip çıkılması gereken bir değer olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada, Ankara sofunun özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ankara Etnoğrafya Müzesi’nde bulunan beş adet sof dokumanın en, boy, atkı-çözgü sıklığı, dokuma kalınlığı gibi bazı özellikleri incelenmiş ve fotoğraflarla belgelenmiştir. Ayrıca sofun dokunduğu dokuma tezgâhları hakkında bilgi verilmiştir.