Suriye krizi karşısında İran’ın tutumu ve Şam-Tahran ittifakının temelleri

Mart 2011’de rejim karşıtı gösterilerle başlayıp kısa süre içerisinde iç savaşa dönüşen Suriye krizinde Esad yönetiminin en büyük destekçisi İran oldu. İran, bir taraftan Suriye rejimine askeri ve ekonomik destek sağlarken diğer taraftan diplomatik sahada Beşar Esad’ın Suriye’nin meşru devlet başkanı olduğunu ve ‘terörizme’ karşı mücadele ettiğini savundu. Siyasi ve ekonomik maliyetlerine rağmen İran hükümetinin kararlı bir şekilde Esad yönetiminin arkasında durması, Tahran ile Şam arasındaki 35 yıllık ittifakın korunmasını sağladı. İran siyasetinde zaman zaman yükselen pragmatizme karşın bütün maliyetlerine rağmen Suriye ile ittifak ilişkisinin sürdürülmesi, devrim sonrası İran dış politikasındaki süreklilik unsurlarından birisi oldu. Bu nedenle, İran’ın Suriye krizi karşısındaki tutumunu anlayabilmek için Şam–Tahran ittifakının temellerinin incelenmesi gerekir. Bu ittifakın Şam ile Tahran arasında ortak güvenlik kaygıları ve ortak bölgesel çıkarlar üzerine bina edildiği görülmektedir. Ortadoğu’ya yönelik bölgesel politikaları ile güvenlik politikalarında Suriye’ye stratejik bir önem veren İran yönetimi, bu ülkedeki etkinliğini korumak ve sürdürmekve Suriye’yi sözde direniş ekseninde tutmak amacıyla Esad yönetimine her türlü desteği vermektedir.