Bedri Gencer İle Kayıp Hikmetin Peşinde

Modern dünyada kayb ettiğimiz her şeyin kaynağı olduğunu keşf edince hikmetin peşine düştüm. Hikmet, dünyanın anahtarıdır; dolayısıyla Max Weber’in metaforuyla modernliğin insanı haps ettiği “demir kafes”i açacak anahtar da hikmettir. Tek bir misal olarak modern akademik “konu/disiplin” ayırımının tahkiki, hikmet ile modern hikmetsizliği karşılaştırmaya yeter. Hikmet, “ilim/amel, kâl/hâl, obje/süje” bütünlüğünü öngördüğü için geleneksel dünyada bugünkü gibi “ahlak/ahlak-bilimi” tarzında “konu/disiplin” ayırımı yoktu. “Ekonomi, fıkıh” kavramları buna misal olarak yeter. Yunanca ekonomi, lâfzen “tedbir-i menzil” (ev idaresi) demektir. Ancak zamanla “ilim/amel” ayrışması sonucu bu kelime, “ilm-i tedbir-i menzil” mânâsını kazanmıştır. Keza fıkıh, ‘Asr-ı Saadet’te olduğu gibi lâfzen “nüfûz-ı nazar”, yani “sözün özüne nüfuz seciyesi” demektir.