Doğu Akdeniz’de geç Holosen’de yükselmiş kıyı çizgileri üzerine bir değerlendirme

Bu makalede, Doğu Akdeniz ’in birçok kıyı bölgesinde, tarih çağlarında yükseldiği bilinen kıyı çizgilerinin bir değerlendirmesi yapılmıştır. Yunanistan ’dan Levant ’a kadar uzanan alandaki bazı yükselmiş kıyı çizgilerinin klimatik kökenli östatik deniz seviyesi değişimlerinin değil, Geç Holosen ’de meydana gelmiş sismotektonik yer değiştirmelerin ürünü olduğu uzun bir zamandan beri bilinmektedir. Girit Adası ’nın batı kıyılarnda, Sikliye Adasında, Yunan Adalarında, Korint Körfezinde, Teselya’da, Alanya’da ve Levant kıyılarında bulunan yükselmiş kıyı çizgileri, radyokarbon yöntemi kullanılarak MS 4. yüzyılın ortaları ile MS 6. yüzyılın ortaları arasındaki iki yüzyıllık zaman dilimine tarihlenmiştir. Hem tarihi kaynaklar, hem de jeomorfolojik (yükselmiş çentikler, benchler vb.) ve biyolojik (Chthamalus, Dendropoma petraeum, Lithophaga, Neogoniolithon notarisii, Oyster, Serpulid, Vermetid vb.) deniz seviyesi göstergelerinden elde edilen veriler, bu tarihler arasında, Doğu Akdeniz’deki en az 1500 km uzunluğundaki bir mesafede, Erken Bizans Tektonik Paroksizması olarak adlandırılan yüksek bir sismik aktivite döneminin yaşandığını göstermektedir. Kıyı çizgilerinin ortalama olarak 0.5 ila 1 metre yükselmesine muhtemelen Afrika plakasıyla Ege-Anadolu mikroplakası arasındaki çarpışma süreçleri neden olmuştur. Okyanusal Afrika plakasının Güney Ege Yayı altında yaptığı ani bindirmeyle büyük depremler meydana gelmiş, Doğu Akdeniz havzasını sınırlayan çeşitli litosfer blokları yer değiştirmiş ve havza hızlı bir şekilde daralmıştır.