Kırım-Karay Türkülerinin Anadolu Türküleriyle Söz Benzerlikleri Açısından Mukayesesi

Hazar kağanlığının bakiyesi oldukları düşünülen ve M.S. IX. yüzyılda Museviliğin Karaizm mezhebinikabul etmiş olan Karay Türkleri, bugün başta Kırım, Litvanya ve Polonya olmak üzere Mısır, İsrail,Amerika, İsviçre, Fransa, İngiltere, Belçika, Kuzey Afrika, İspanya, İran, Ermenistan, Kafkasya,Güney Rusya ve İstanbul’da dağınık cemaatler hâlinde yaşamaktadır. UNESCO’nun, siyasi, coğrafi,dini, ekonomik ve sosyolojik sebeplerden dolayı nüfusları azalan, dillerini ve kültürlerini kaybetmetehlikesiyle karşı karşıya kalan Karayları “Yok Olmaya Yüz Tutmuş Milletler” listesine almasındansonra bilim âlemi Karaylarla ilgilenmeğe başlamış ve Karayları konu alan pek çok çalışma yapılmıştır.Karay kültürünü günümüze taşıyan en önemli yazılı kaynaklardan biri mecmualardır. İbrani harfleriyleyazılan bu mecmualar içlerinde ailelerin soy kütükleri dâhil olmak üzere atasözleri, tapmacalar,semailer, koşmalar, türküler, fıkralar, masallar, halk hikâyeleri vb. halk edebiyatı nazım ve nesirtürlerini muhteva etmektedir. Biz çalışma konumuz olarak mecmuanın içerisindeki türküleri seçtik.Şüphesiz bir türkünün hayatında doğuş, yayılma ve değişme olmak üzere üç önemli aşama vardır.Türkülerin sözlü gelenek mahsulleri olmaları ve ağızdan ağza geçerek değişmeleri sebebiyle menşeinitespit etmek oldukça güçtür. Kültürler arası yayılma esnasında türkülerin sözlerinde, ezgilerinde vemakamlarında birtakım değişiklikler meydana gelebilir. Bu çalışmada, İbrani harfleriyle yazılmış birmecmuanın içerisindeki 200 Kırım-Karay türküsü tarafımızdan transkript edildikten sonra Anadolutürküleriyle söz benzerlikleri açısından mukayese edilmiştir.