Berlin Antlaşması sonrasında Karadağ’da Müslüman emlakı meselesi

13 Temmuz 1878 tarihli Berlin Antlaşması ile Nikşiç, Kolaşin, Podgoritsa, Jablyak, İşbuz gibi yerler Karadağ’a bırakılmış ve bu yerlerde emlak meselesi ortaya çıkmıştır. Karadağ topraklarına katılan bu yerlerdeki Müslümanların hakları Berlin Antlaşması’nın 30. Maddesiyle güvence altına alınmış olsa da uygulamada bu madde tanınmamıştır. Karadağlıların baskısı, dini baskılar, askerlik meselesi ve ekonomik sıkıntılar dolayısıyla Müslümanlar göç etmişlerdir. Karadağ, göç eden Müslümanların mallarına el koymuş, mahsullerinden kendilerine yeter hisse vermemiştir. Yabancılara emlak satışını da yasaklayan Karadağ, Müslümanlara çeşitli zorluklar çıkarmıştır. Ayrıca borcu olan göçmenlerin mülklerini ucuz fiyata satmaya da başlamıştır. Durumu çözmek için karma komisyonlar kurulsa da soruna çözüm bulunamamıştır. Karadağ kimi zaman komisyonların çalışmalarını da durdurmuş ve zamanla emlak ve borç meseleleri iç içe geçmiş, 20. Yüzyıla gelindiğinde bile bu meseleler çözülmemiş bir şekilde kalmıştır.