Dedem Korkut Kitabı’nın Mukaddimesi İle Boylar Arasındaki Organik Bağ

Türk ve dünya edebiyatının en önemli kültür miraslarından biri olarak kabul edilen Dedem KorkutKitabı, biri diğerine göre daha kısa olan iki nüsha şeklinde günümüze ulaşmıştır. Bu nüshalardanDresden unvanını taşıyanı bir mukaddime ve on iki boydan (hikâye) oluşmaktadır. Daha muhtasarolan Vatikan nüshası ise bir mukaddime ve altı boydan (hikâye) ibarettir. Mukaddime, Dresden nüshasında3a (1)- 6b (12); Vatikan nüshasında 58b (2)- 60a (13) varakları arasındadır. Besmele ile başlayan mukaddimenin başında kitaba adı verilen “Korkut Ata / Dede Korkut” tanıtılmaktadır. Daha sonraonun, Oğuz beylerinin huzurunda söylediği vecizeler yer almaktadır. Bu vecizeler, kendi içlerinde dört grupta toplanmış olup birinci gruptaki sözler “-mez”; ikinci gruptakiler “yig”; üçüncü gruptakiler “bilür”;dördüncü gruptakiler ise “görklü” ibaresi ile sona ermekte ve her grubun sonunda bir veya iki duacümlesi bulunmaktadır. Mukaddime, kadın tipleri üzerine yapılan değerlendirmeler ile sona ermektedir.Kilisli Muallim Rifat, başta olmak üzere birçok araştırıcı mukaddimenin, esere sonradan eklenmiş olabileceği konusunda hemfikirdirler. Ancak mukaddimenin esere kim tarafından eklendiği konusu hâlâ çözülmüş değildir. Eser üzerine yapılan çalışmalarda mukaddime ile boylarda işlenen temalar arasında doğrudan bir bağ olduğuna dair küçük atıfların dışında herhangi bir değerlendirme bulunmamaktadır.Bu çalışmada, mukaddimede geçen birçok unsurun boylardaki karşılıkları gösterilerek;mukaddime ile boylar arasındaki organik bağın çok sağlam olduğu ancak mukaddimede bahsedilen kadın tipleri ile boylarda karşımıza çıkan kadın kahramanların örtüşmediği dikkatlere sunulacaktır.