Mültecilerin dil sorunu: İzmir’de yaşayan Suriyeli mülteci çocukların Türkçe ifade edici dil becerilerinin incelenmesi

Göçle gelen mültecilerin birçok sorunları olmaktadır. Bunlardan en önemlisi de iletişim, yani dil sorunudur. Göç ettikleri ülkenin dilini bilmek, mülteciler için iş bulabilmek, eğitimlerine devam edebilmek, hayatlarını daha düzenli bir şekilde sürdürmek demektir. Son yıllarda Türkiye’ye göç etmek zorunda kalan Suriyelilerin ülkemizdeki hayata uyum sağlamaları için pek çok çalışma yürütülmektedir. Zorunlu eğitim çağındaki Suriyeli çocuklara eğitim öğretim fırsatlarının sağlanması, her yaştan Türkçe öğrenmek isteyenlere yönelik Türkçe kurslarının açılması bu çalışmalardan bazılarıdır. İzmir’deki Suriyeli çocukların Türkçe ifade edici dil becerilerini ölçmek ve değerlendirmek amacıyla yaptığımız çalışma, Buca ilçesinde milli eğitim bakanlığına bağlı resmi ortaokullarda eğitim görmekte olan 8. sınıf düzeyindeki 14 Suriyeli çocuğu kapsamaktadır. Çalışma nitel bir yöntem olan derinlemesine görüşme yöntemiyle gerçekleştirilmiş ve elde edilen konuşmalar yanlış çözümlemesi yaklaşımına göre dil bilimsel olarak analiz edilmiştir. Katılımcıların, konuşma sırasında yaptıkları sesbilimsel, biçimbilimsel, anlambilimsel ve sözdizimsel yanlışlar tespit edilip yorumlanmıştır. Buna göre en çok tespit edilen yanlış %76, 78 ile ses bilimsel yanlışlardır. Onu %17, 36 ile biçim bilimsel yanlışlar, %4, 03 ile söz dizimsel yanlışlar ve %1, 81 ile anlam bilimsel yanlışlar takip etmiştir. Bu çalışmayla Suriyeli mülteci çocukların Türkçe konuşma becerilerinin yanlış çözümlemesi yaklaşımıyla değerlendirilmesi bakımından önemli bir boşluğun doldurulması ve Türkçe öğreticilerinin öğretim süreçlerine ışık tutulması hedeflenmiştir.