Silahdar Kara Mustafa Paşa’nın Basra seferleri ve Basra eyaletinin intizamı (1667-1671)

Bu makalenin ilk iki bölümünde, Basra’nın bir Osmanlı eyaleti olarak idari yapısının özellikleri açıklanacaktır. Osmanlılar fetihten sonra Basra’yı iyi yönetebilmek için belirli idari ve ekonomik kural ve düzenlemeler uygulamıştır. Ancak, çeşitli sıkıntılar nedeniyle Osmanlı valileri Basra’yı hakkıyla idare edememişti. Bunun üzerine, Osmanlılar Basra’nın idaresini bölgenin önde gelen ailelerinden Afrâsiyâblara tevdi etmişti. Fakat Afrâsiyâbların Basra’da muhtariyet kazanma girişimleri üzerine, Osmanlılar eyalette yeniden hakimiyet sağlamaya karar vermiş ve bu maksatla Bağdat valilerinin komutasında bölgeye birden fazla kez sefer düzenlenmişti. Makalenin üçüncü bölümünde, Silahdar Kara Mustafa Paşa’nın 1667 ve 1671 yıllarında yönettiği iki sefer incelenecektir. Onun, Afrâsiyâbların hakimiyetine son vermesi ve Basra’yı devlet kontrolünde idare edilen bir eyalet haline getirmesi, Osmanlı arşivinde bulunan belgeler ışığında değerlendirilecektir.