Güvenli sürücülük ile ilişkili değişkenler: Kişilerarası ilişki tarzı ve trafik öfke ifadesi

Bu araştırmanın amacı, sürücülerin trafik ortamında yaşadıkları öfke, sergiledikleri öfke ifade biçimleri ve sürücü davranışlarıyla ilişkili bazı demografik değişkenler (cinsiyet, yaş, eğitim, kaza sayısı, ceza sayısı, yılda yapılan km) ile sosyal hayatta sergiledikleri kişilerarası ilişki tarzları arasındaki ilişkileri incelemektir. Bu amaçla, Demografik Bilgi Formu’nun yanı sıra Sürücü Öfke İfade Envanteri (SÖİE), Sürücü Öfke Ölçeği (SÖÖ) ve Kişilerarası İlişki Tarzları Ölçeği (KİTÖ) kullanılmıştır. Yaş aralığı 19-65, yaş ortalaması 32.22 (S = 10.23) olan ve en az bir yıldır araç kullanan 678 (kadın %47.1, erkek %52.9) kişi örneklem grubunu oluşturmaktadır. Yapılan analizler sonucunda, “cinsiyet”, “kaza sayısı”, “yılda yapılan km.”, “yol kullanıcılarının yavaş hareketleri”, “diğer sürücülerin kural ihlalleri” ve “besleyici kişilerarası ilişki tarzı”, uyum sağlayıcı/yapıcı öfke ifadesini yordayan değişkenler olarak karşımıza çıkmaktadır. Öfkenin olumsuz ifadesini ise (öfkeyi araçla, bedenle ve sözel ifade etme), “cinsiyet”, “yaş”, “kaza sayısı”, “son beş yılda alınan trafik cezası sayısı”, “yol kullanıcılarının yavaş hareketleri”, “polisin varlığı” ve “ketleyici kişilerarası ilişki tarzı” yordamaktadır. Son beş yılda trafik cezası alan ve almayan bireyler karşılaştırıldığında; Sürücü Öfke Ölçeği toplam puanı, olumsuz öfke ifadesi boyutu ve ketleyici iletişim tarzları alt boyutunda, ceza alan bireylerin anlamlı düzeyde daha yüksek puanlar aldığı gözlenmektedir. Sonuç olarak, bu çalışmada kişisel gelişim ve sürücü davranışlarının olumlu yönde değiştirilmesine yönelik eğitimlerde kullanılabilecek önemli ipuçları elde edildiği düşünülebilir.