İlahi dinlerde oruç: Kaynağı, amacı ve uygulanışı bakımından karşılaştırmalı bir inceleme

Bu makalenin konusu oruç ibadeti, amacı ise ilahi dinlerde orucun kaynak, amaç ve uygulanış biçimleri bakımından incelenerek benzer ve farklı yönlerin tespit edilmesidir. Oruç sadece Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam gibi ilahi dinlerde değil, kurumsallaşmış bütün dünya dinlerinde mevcuttur. Orucun diğer bazı dini ritüellerden farkı vardır. Dinlerde oruç hem insanın günahlardan arınması ve erdemli bir ahlaka kavuşması hem de din mensuplarının ortak acı ve sevinçlerinin hatırlanması ve bundan ders çıkarılması için önem arz etmektedir. Yahudilikte orucun daha çok sosyal ve tarihi yönü öne çıkmaktadır. Hıristiyanlıkta riyazet ve kendini kötülüklerden sakınma boyutu baskındır. Hıristiyanlıkta aynı zamanda susma da orucun bir şekli olarak işlevseldir. İslam’da oruç kişinin kötülüklerden sakınmasını sağlama amacı taşıdığı gibi sosyal hayatta empati yapmaya da yardımcı olur. Kur’an, orucun önceki toplumlarda da mevcut olduğunu belirterek ilahi dinlerdeki ortak amaçlı oruca vurgu yapmaktadır. Bu çalışmada orucun üç dindeki amacı, kaynakları, uygulama şekilleri ve çeşitleri ele alınmıştır. İslam’da orucun uygulanışına dair birçok kural vardır. Ancak biz konu kapsam ve sınırlılığımız gereği orucun fıkhi yönünün ayrıntılarına girmedik.