Pargalı İbrahim Paşa’nın müsadere olunan muhallefatı ve mal varlığına ait kayıtlar

Küçük yaşta esir alındıktan sonra Bosna Valisi İskender Paşa'nın kızı Mihrişah Hatun’a köle olarak verilen İbrahim Paşa Mihrişah Hatun tarafından I. Selim'e hediye edildi. İbrahim Paşa Şehzade Süleymanla birikte büyüdü ve onun sevgisini kazandı. Şehzadenin I. Süleyman olarak tahta geçişi ve yükselişiyle İbrahim Paşa'nın da ikbal güneşi parladı ve 28 yaşında en yüksek mevkiye kimsenin alışık olmadığı bir şekilde geldi. İktidarının zirvesindeyken artan gururu ve muhaliflerinin suçlamaları 15 Mart 1536 gecesi idam edilmesine neden oldu. 1495’te Parga’da başlayan hayatı bir ramazan gecesi Topkapı Saray’ında 41 yaşındayken son buldu. İdamının ardından malları hazine için müsadere edildi. Kronikler ve elçi raporları İbrahim Paşa’nın kudretli bir sadrazam olmasından başka göz alıcı zenginliğine de vurgu yapmışlardır. Birçok köleye, değerli taşlara ve sayısız mala sahip olduğu ifade edilen İbrahim Paşa’nın mal varlığının boyutlarının ne olduğu bu makalenin esas sorusunu oluşturmuştur. Bu bağlamda, Pargalı İbrahim’e ait muhallefat defteri kronikler ve elçi raporlarıyla karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir. Başkanlık Osmanlı Arşivi'nde 12349-L numaralı muhallefat defteri ile birlikte altı adet defterin analizi sonrasında elde edilen sonuçlar göstermiştir ki bazı eksiklere rağmen İbrahim Paşa’nın zenginliği söylenenleri haklı çıkaracak boyutlara erişmiştir. Çalışmada önce İbrahim Paşa’nın hayatı, ardından mal varlığıyla ilgili elde edilen veriler ele alınmıştır.